ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ - ਨਜ਼ਮ

ਦੋਸਤੋ! 3 ਫ਼ਰਵਰੀ ਨੂੰ .. ਚੜ੍ਹਦੀ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤੇ.....ਜਾਪਾਨ ਵਸਦੇ ਅਜ਼ੀਮ ਲੇਖਕ ਜਨਾਬ ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਵੀਂ ਕਾਵਿ-ਪੁਸਤਕ 'ਅਚਾਨਕ ਆਈ ਪੱਤਝੜ' ਡਾਕ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਇਕ ਰੀਡਿੰਗ ਕਰਕੇ ਕਿਤਾਬ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ। ਅੱਜ 8 ਮਾਰਚ ਦੀ ਸ਼ਾਮ....ਦੁਬਾਰਾ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਇੰਞ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ...... ਜਿਵੇਂ ਸਰੀ ਵਿਚ ਹੋਈ ਤਾਜ਼ਾ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ...... ਮੇਰੇ ਦੁਆਲ਼ੇ.....ਆਲੌਕਿਕ ਝੀਲ ਵਿਚ ਤਹਿਲੀਲ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਮਾਂ.....ਸੁੰਦਰ-ਸੁੰਦਰ ਮੁਰਗ਼ਾਬੀਆਂ ਬਣ ਕੇ ਉਸ ਵਿਚ ਤੈਰ ਰਹੀਆਂ ਹੋਵਣ! ਕਲਾਸਿਕ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੀ ਸੰਦਲੀ ਮਹਿਕ ਦੇ ਕੁਝ ਬੁੱਲ੍ਹਿਆਂ ਨੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲ ਦਾ ਰੁਖ਼ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ..... ਦੋ ਨਜ਼ਮਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਦਿਆਂ.. ਮੈਂ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਇਸ ਅਤਿ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਕਿਤਾਬ ਲਈ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਮੁਬਾਰਕਬਾਦ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹਾਂ।
-----
ਕਲਪਨਾ - 1ਨਜ਼ਮ
ਅਚਾਨਕ ਮੇਰੀ ਕਲਪਨਾ
ਕਿਸੇ ਹਿੱਲ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਚ
ਜਾ ਉੱਤਰੀ ਸੀ....
ਕਿਣਮਿਣ ਨੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ
ਧੁੰਦਲਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ.....
ਵਾਈਨ ਰੰਗੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਬਣੀ
ਪੁਰਾਣੀ ਦੁਕਾਨ ਹੈ....
ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਲਾਲਟੈਣ ਦੀ
ਰੌਸ਼ਨੀ ਝਲਕ ਰਹੀ ਹੈ.....
ਕੰਧ ਨਾਲ਼ ਲੱਗੇ
ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਰੈਕ ਨੇ....
ਇਕ ਪਾਸੇ
ਹਲਕੀ ਅੱਗ ਦੀ ਧੂਣੀ ਬਲ਼ ਰਹੀ ਹੈ
ਧੂਣੀ 'ਤੇ ਰੱਖੀ
ਚਾਹ ਦੀ ਕੇਤਲੀ 'ਚੋਂ ਉੱਠਦੀ ਭਾਫ਼
ਕਿਸੇ ਰਹੱਸ ਵਾਂਗ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ....
ਬਾਹਰ ਮੀਂਹ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਲੋਕ ਛਤਰੀਆਂ ਲੈ ਕੇ
ਪੈਦਲ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ....
ਅੰਦਰ ਧੂਣੀ ਦੇ ਕੋਲ਼
ਦਰੀ 'ਤੇ ਬੈਠਾ
ਚਿੱਟੀ ਕਮੀਜ਼ ਪਾਈ
ਤੂੰ ਚਾਹ ਪੀ ਰਿਹਾ....
ਦੁਕਾਨ ਦੀ ਨੁੱਕਰ 'ਚ
ਪੁਰਾਣੇ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਪਏ ਰੇਡਿਉ 'ਚੋਂ
ਰਫ਼ੀ ਦਾ ਇਕ ਗੀਤ ਚੱਲ ਰਿਹਾ....
ਬੜਾ ਚੰਗਾ ਲੱਗ ਰਿਹਾ
ਆਪਣੀ ਕਲਪਨਾ 'ਚ ਤੇਰਾ ਉੱਥੇ ਹੋਣਾ
ਪਰ ਮੈਂ ਕਿੱਥੇ ਸਾਂ
ਮੇਰੀ ਕਲਪਨਾ 'ਚੋਂ
ਮੈਂ ਆਪ ਹੀ ਖੁਰ ਗਈ ਸਾਂ ਕਿਤੇ.....
=======
ਕਲਪਨਾ - 2
ਨਜ਼ਮ
ਕਲਪਨਾ ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਸਿਮਰਤੀ....
ਤੂੰ ਉੱਥੇ ਹੀ ਤਾਂ ਸੀ
ਚਾਹ ਦੀ ਕੇਤਲੀ ਨੂੰ ਬਾਰ-ਬਾਰ
ਧੂਣੀ 'ਤੇ ਥਾਂ ਸਿਰ ਕਰਦਿਆਂ....
ਪੁਰਾਣੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਬਣੀ
ਉਸ ਦੁਕਾਨ ਦੀ ਮਹਿਕ ਸੀ ਤੂੰ....
ਮੈਂ ਜੋ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਕਿਤਾਬ
ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ
ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਸੀ ਤੂੰ ਕਿਤੇ....
ਰਫ਼ੀ ਦੇ ਗੀਤ ਵਿਚ ਵੀ ਤਾਂ
ਲੁਕੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ ਤੂੰ ਕਿਤੇ.....
ਇਹ ਵੀ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਸਾਹਮਣੇ ਬੈਠੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਕਿਤਾਬ
ਜੋ ਪੜ੍ਹ ਰਹੀ ਸੀ ਕੁੜੀ
ਉਹ ਤੂੰ ਹੀ ਹੋਵੇਂ....
ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਤੂੰ ਛਤਰੀ ਫੜੀ
ਬਾਹਰ ਦੀ ਲੰਘ ਗਈ ਹੋਵੇਂ
ਅਤੇ ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ
ਕਿ ਮੈਂ ਅੰਦਰ ਬੈਠਾ
ਤੇਰੇ ਲਈ ਹੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ....
ਕੁਝ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਪੁਰਾਣੀ ਲੱਕੜੀ ਦੀ ਬਣੀ
ਉਸ ਵਾਈਨ ਰੰਗੀ ਦੁਕਾਨ ਅੰਦਰ....
ਸਾਡੀ ਕਲਪਨਾ ਅੰਦਰ
ਸਾਡੀ ਆਦਿ-ਕਾਲੀ ਸਿਮਰਤੀ ਅੰਦਰ....

ਜਗਜੀਤ ਸੰਧੂ - ਨਜ਼ਮ

ਦੋਸਤੋ! ਐਬਟਸਫ਼ੋਰਡ ਵਸਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਦੋਸਤ ਜਗਜੀਤ ਸੰਧੂ ਦੀ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ‘ਚੁੰਨੀ ਲੈ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਦੀ’ 2014 ‘ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ ... ਤੇ ਤਕਰੀਬਨ ਢਾਈ-ਤਿੰਨ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੇਰੀ ਪੜ੍ਹਨ-ਮੇਜ਼ ‘ਤੇ ਪਈ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਹੀ ਆਨੰਦ ਵਿਚ ਤੁਰੀ ਫਿਰਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਨਾ ਕੁਝ ਲਿਖਿਆ ਤੇ ਨਾ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹਿਆ.... ਫ਼ੋਨ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ, ਦੋਸਤਾਂ.... ਸਭ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੀ। ਹੁਣ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਪਈ ਤਾਂ ਜਗਜੀਤ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਨੇ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਸਵਾਲੀਆ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ਼ ਵੇਖਿਆ। ਕੱਲ੍ਹ ਬਹਿ ਕੇ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਮਾਣਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਰ ਜਗਜੀਤ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦੈ.....ਉਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਪਰਫ਼ੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨਾਲ਼ ਮੇਚ ਕੇ ਫੇਰ ਕਵਿਤਾ ਪਾਠਕਾਂ ਮੂਹਰੇ ਪਰੋਸਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ‘ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ... ਜਲ ‘ਤੇ ਮੁਹਾਰਤ ਨਾਲ਼ ਤੈਰ ਵੀ ਸਕਦੀ ਹੈ..... ਵਾਸ਼ਪ ਬਣ ਕੇ ਬੱਦਲਾਂ ਸੰਗ ਰਲ਼ ਕੇ ਵਰ੍ਹ ਵੀ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੇ  ਲੋੜ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਪਹਾੜੀ ‘ਤੇ ਬਰਫ਼ ਬਣ ਕੇ ਸਥਿਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਿਤਾਬ ‘ਚੋਂ ਬਹੁਤ ਹਵਾਲੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ.. ਪਰ ਅੱਜ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ ...... ਇਕ ਨਿਵੇਕਲ਼ੇ ਹੀ ਰੰਗ ਦੀ ਨਜ਼ਮ ਸਾਂਝੀ ਕਰਕੇ.... ਜਗਜੀਤ ਨੂੰ ਇਸ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਕਿਤਾਬ ਲਈ ਮੁਬਾਰਕਾਬਦ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹਾਂ।
=======
ਅੱਛਾ...!
( ਨਜ਼ਮ )
ਅੱਛਾ...!
ਤਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁੱਟਦੇ ਨੇ ਫਾਲ਼ੇ
ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਭੋਂ ਸੀੜਦੇ ਨੇ

ਅੱਛਾ...!
ਤਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਰਦਾ ਹੈ ਬੀਜ ਪੋਰੇ ‘ਚੋਂ
ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਿਰ ਪਾਣੀ ਜੀਰਦੇ ਨੇ

ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਟੁੱਟਿਆਂ ਅਰਸਾ ਹੋ ਚੱਲਿਐ
ਸਧਾਰਨ ਗੱਲਾਂ ਅਲੋਕਾਰ ਲੱਗਦੀਆਂ ਨੇ
ਵਾ-ਵਰੋਲ਼ੇ ਅੰਦਰ ਆਜ਼ਾਦ ਪੱਤੀਆਂ
ਖੌਰੇ ਕਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਕਰਮਾ ‘ਚ ਵਗਦੀਆਂ ਨੇ

ਅੱਛਾ...!
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਚਾਨਣ ਗ਼ਾਇਬ
ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨ੍ਹੇਰ ਦਿਸਦਾ ਹੈ

ਅੱਛਾ...!
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਹਿਨਦਾ ਹੈ ਅੰਬਰ ਘਟਾਵਾਂ ਨੂੰ
ਫਿਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੇਤ ਪੁਰ ਪਾਣੀ ਵਿਛਦਾ ਹੈ

ਮੇਰੇ ਅੱਧੇ ਯਕੀਨ ‘ਤੇ ਹੱਸਦੀ
ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਜੇਰੇ ‘ਤੇ ਗ਼ਰੂਰਦੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ
ਇਹਦਾ ਮਤਲਬ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਪਿਆਰਦੀ ਨਹੀ ਨਹੀਂ
ਆਪ ਖੁਰ-ਖੁਰ ਕੇ ਪੂਰਦੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ

ਅੱਛਾ...!
ਏਨੇ ਸੁਰਖ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਰੋ ਰੋ ਕੇ ਤੇਰੇ ਕੋਏ
ਤੇ ਏਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੇਰਾ ਹੇਠਲਾ ਬੁੱਲ੍ਹ ਫਰਕਦਾ ਹੈ

ਅੱਛਾ...!
ਤਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਲ੍ਹਕਦੇ ਹਨ ਹੱਥ ਤੇਰੇ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੋਟਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਰੇਸ਼ਮ ਸਰਕਦਾ ਹੈ

ਦਿਨ ਵੇਲ਼ੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਸਣੇ ਰੁੱਖ ਚਿਤਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਰਾਤ ਵੇਲ਼ੇ ਇਸ ਖਿੜਕੀ ‘ਤੇ ਲੁੱਕ ਪੁਤ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
ਸੌਣ ਮਹੀਨੇ ਪੁਰਾਣੇ ਫਾਲ਼ੇ ਦੀ ਚੌਅ
ਚੱਪਾ ਕੁ  ਧਰਤੀ ‘ਚ ਆਪੇ ਖੁੱਭ ਜਾਂਦੀ ਹੈ

ਅੱਛਾ...!
ਮੈਨੂੰ ਹਰ ਸ਼ੈਅ ਦੂਸਰੀ ਵਾਰ ਦੇਖਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ
ਤੇ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਮੇਰੀ ਸੁਰਤ ‘ਚ ਮਹੀਨੀ

ਅੱਛਾ...!
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤੇ ਮੇਰਾ ਪਿਆਰ ਸੀ ਅੰਨ੍ਹਾ
ਹੁਣ ਜਾ ਕੇ ਹੋਈ ਹੈ ਛੋਹ ਖੁਰਦਬੀਨੀ
ਅੱਛਾ...!

ਤਨਦੀਪ ਤਮੰਨਾ – ਉਰਦੂ ਰੰਗ - ਨਜ਼ਮ

ਵੋਹ ਜ਼ਮੀਂ ਫਿਰ ਸੇ...
ਨਜ਼ਮ
( ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਉਰਦੂ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮੈਗਜ਼ੀਨ 'ਅਰਜ਼ੰਗ' ਵਿਚ ਛਪੀ ਨਜ਼ਮ )
-----
ਵੋਹ ਜ਼ਮੀਂ ਫਿਰ ਸੇ
ਕਯੂੰ ਪੁਕਾਰਤੀ ਹੈ ਮੁਝੇ
ਜਹਾਂ ਮਿੱਟੀ ਕੇ ਕੱਚੇ ਘਰ
ਸੂਰਜ ਕੇ ਸਾਥ ਸੁਰਖ਼
ਔਰ ਬਾਦਲੋਂ ਕੇ ਸਾਥ ਸਾਂਵਲੇ ਹੋ ਜਾਤੇ ਥੇ

ਜਹਾਂ ਕਾਹਵੇ ਕੇ ਮਹਿਕਤੇ ਬਾਗ਼ੋਂ ਮੇਂ
ਏਕ ਏਕ ਦਿਲਕਸ਼ ਸਬਜ਼ ਪੱਤੀ
ਮੇਰੀ ਹੰਸੀ, ਤੁਮਹਾਰੀ ਬੇਖ਼ੁਦੀ ਸੇ ਆਸ਼ਨਾ ਥੀ

ਜਹਾਂ ਚਾਰਕੋਲ ਸੇ ਰੰਗੇ ਬਦਨ
ਚਰਾਗਾਹੋਂ ਮੇਂ ਮਵੇਸ਼ੀ ਚਰਾਤੇ ਹੁਏ
ਸ਼ੋਖ਼ ਲਿਬਾਸੋਂ ਮੇਂ ਅਪਨਾ ਅਕਸ ਛੁਪਾ ਲੇਤੇ ਥੇ
ਔਰ ਸੁਨਸਾਨ ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ
ਮੇਰਾ ਬੇਜਾ ਖ਼ੌਫ਼, ਤੁਮਹਾਰਾ ਜੁਨੂੰ
ਮਸਾਈਓਂ ਕੇ ਨਗ਼ਮੋਂ ਮੇਂ ਹਮ ਆਵਾਜ਼ ਹੋ ਜਾਤੇ ਥੇ

ਜਹਾਂ ਕ਼ਤਰਾ ਕ਼ਤਰਾ ਪਿਘਲੇ ਸੂਰਜ ਮੇਂ ਡੂਬੀਂ
ਨੀਲੀ ਝੀਲੇਂ ਦੀਵਾਨੀ ਹੋ ਕਰ
ਨਾਰੰਗੀ  ਓੜ੍ਹਨੀ ਮੇਂ ਸ਼ਾਮ ਢਲੇ ਮੁਸਕਰਾਤੀ ਥੀਂ

ਜਹਾਂ ਨਦੀ ਸੇ ਪਾਨੀ ਪੀਤੇ ਸ਼ੇਰੋਂ ਕੋ ਦੇਖ ਕਰ
ਅੰਧੇਰੀ ਰਾਤੋਂ ਮੇਂ ਮੇਰਾ ਹਾਥ ਥਾਮ ਕਰ ਤੁਮ
ਮੇਰੀ ਧੜਕਨੇਂ, ਜੁਗਨੂਓਂ ਕੀ ਆਂਖੋਂ ਮੇਂ  ਗਿਨ ਲੇਤੇ ਥੇ

ਆਜ ਸਾਂਸੇਂ ਫਿਰ ਸੇ ਉਲਝੀ ਹੈਂ
ਬੁਝੇ ਸੇ ਚਿਹਰੇ ਪਰ ਚਰਾਗ਼ ਰੌਸ਼ਨ ਹੁਏ ਹੈਂ
ਵੋਹ ਜ਼ਮੀਂ ਫਿਰ ਸੇ ਕਯੂੰ ਪੁਕਾਰਤੀ ਹੈ ਮੁਝੇ...

ਮੈਡਮ ਸ਼ਸ਼ੀ ਪਾਲ ਸਮੁੰਦਰਾ ਜੀ - ਆਰਸੀ 'ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਆਮਦੇਦ - ਨਜ਼ਮਾਂ

ਆਰਸੀ 'ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਆਮਦੇਦ

ਸਾਹਿਤਕ ਨਾਮ: ਸ਼ਸ਼ੀ ਪਾਲ ਸਮੁੰਦਰਾ
ਅਜੋਕਾ ਨਿਵਾਸ: ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆ, ਯੂ ਐੱਸ ਏ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਿਤਾਬਾਂ: ਦੋ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ: ‘ਬੋਗਨਵਿਲੀਆ ਦੇ ਵਸਤਰ’ ਅਤੇ ‘ਮੇਰੇ ਮਨ ਦੀ ਕੋਇਲ’ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

========

ਦੋਸਤੋ! ਅੱਜ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆ ਵਸਦੀ ਸ਼ਾਇਰਾ ਮੈਡਮ ਸ਼ਸ਼ੀ ਪਾਲ ਸਮੁੰਦਰਾ ਜੀ ਨੇ ਚੰਦ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਨਜ਼ਮਾਂ ਘੱਲ ਕੇ ਆਰਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ਼ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਾਹਿਤਕ ਸਾਂਝ ਪਾਈ ਹੈ। ਸ਼ਸ਼ੀ ਜੀ ਨਾਲ਼ ਮੇਰਾ ਸੰਪਰਕ ਫੇਸਬੁੱਕ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਆਖਦੀ ਹੋਈ, ਅੱਜ ਦੀ ਪੋਸਟ ਵਿਚ ਇਹਨਾਂ ਨਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹਾਂ। ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਸ਼ਸ਼ੀ ਜੀ....ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਵੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਵਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ...:)
ਅਦਬ ਸਹਿਤ
ਤਨਦੀਪ
======

ਮੇਰੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਵਿਚ ਨਾ ਆਇਆ ਕਰ
ਨਜ਼ਮ

ਚੱਲ ਮੈਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ

ਤੇਰੀ ਪ੍ਰਵਾਹ

ਪਰ ਤੂੰ ਵੀ ਹੁਣ ਮੇਰੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਵਿਚ

ਨਾ ਆਇਆ ਕਰ

ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਸੁੱਤੀ ਨੂੰ ਨਾ ਜਗਾਇਆ ਕਰ

ਕੀ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੈ

ਜਦ ਜਾਗਦਿਆਂ ਤੂੰ ਕਦੇ ਤੱਕਣਾ ਨਈਂ

ਬੁਲਾਉਣਾ ਨਈਂ

ਕਿਸੇ ਹੱਥ ਸੁਨੇਹਾ ਘੱਲਣਾ ਨਈਂ

ਤੇ ਕਦੇ ਆਉਣਾ ਨਈਂ

ਪਰ ਸੌਵਾਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਕਾਲ਼ੀ ਘਟਾ ਚੜ੍ਹਾਅ ਲੈਨਾ

ਬਣ ਮੋਰ ਪੈਲਾਂ ਪਾ ਲੈਨਾ

ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਸੁੱਤੀ ਨੂੰ ਜਗਾ ਲੈਨਾ

ਇਹ ਕੇਹਾ ਇਸ਼ਕ਼ ਡਰਾਮਾ ਹੈ ?

ਇਹ ਕੇਹੀ ਇਸ਼ਕ਼ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ?

ਜਿਹੜੀ ਸੁੱਤਿਆਂ ਹੀ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ

ਤੇ ਸਦਾ ਸੁੱਤਿਆਂ ਹੀ ਖੇਡੀ ਜਾਣੀ ਹੈ ......
======
ਮੇਰਾ ਵਜੂਦ
ਨਜ਼ਮ
ਇਹ ਕਾਲ਼ੀਆਂ, ਚਿੱਟੀਆਂ ਅਤੇ

ਮਟਮੈਲ਼ੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਦਾ ਝੁੰਡ

ਇਹ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ?
ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਕਿਸੇ ਰੁੱਖ 'ਤੇ ਕਿਧਰੇ ?

ਇਹ ਰੁੱਖ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਉੱਗਿਆ ਹੈ ?
ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਹੈ ?

ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਕਰੂੰਬਲਾਂ,

ਨਿੱਕੇ ਕੂਲ਼ੇ ਪੱਤੇ

ਤੇ ਮੰਡਰਾਉਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਰੌਂਅ ਵਿਚ

ਖੇਡ-ਖਿਡਾਉਣੇ ਮੌਜੀ ਬੱਦਲ...

ਹਵਾ ਪਿਆਜੀ ਚੁੰਨੀ ਲੈ ਕੇ
ਮਹਿਕ ਪਰੁੰਨੀ

ਲਹਿਰ ਲਹਿਰ ਹੋ ਵਗ ਰਹੀ ਹੈ
ਨਖ਼ਰੀਲੀ ਪੌਣ

ਖ਼ੌਰੇ ਇਹ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਹੈ ? ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਹੈ ?

ਲਗਦੈ ਮੈਂ ਚਿੜੀਆਂ 'ਚੋਂ ਇਕ ਚਿੜੀ ਹਾਂ

ਬੱਦਲਾਂ ਦੀ ਮੌਜ ਹਾਂ

ਤੇ ਹਵਾ ਪਿਆਜੀ ਪੌਣ ਹਾਂ

ਲੱਗਦੈ ਮੈਂ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਹਾਂ

ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਕਿ
ਇਕ ਰਾਖ਼ ਦੀ ਮੁੱਠੀ ਤੋਂ ਸਿਵਾ

ਮੈਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹਾਂ .....
======

ਸੱਜਣ ਤੇਰੇ ਵਿਹੜੇ ਦੀ ਜੇ ਮੈਂ ਮਿੱਟੀ ਹੋਵਾਂ...

ਨਜ਼ਮ
ਸੱਜਣ ਤੇਰੇ ਵਿਹੜੇ ਦੀ
ਜੇ ਮੈਂ ਮਿੱਟੀ ਹੋਵਾਂ

ਕੂਲ਼ੀ ਕੂਲ਼ੀ, ਸੱਜਰੀ ਸੱਜਰੀ
ਧੁੱਪ ਨਹਾਤੀ ਨਾਰ

ਜਿਥੇ ਬੀਜੇਂ ਤੂੰ ਫੁੱਲ ਗੁਲਾਬ,
ਮੋਤੀਆ, ਨਰਗਿਸ, ਗੇਂਦਾ

ਮੇਥੀ ਤੇ ਧਨੀਏਂ ਦੀ ਕਤਾਰ

ਜਿਥੇ ਨਿੱਕੇ ਜੀ-ਜੰਤੂ ਫ਼ੁਰਤੀਲੇ ਆਵਣ

ਲੈ ਲੋੜਾਂ ਤੇ ਚਾਅ-ਮਲ੍ਹਾਰ...

ਪਿਆਰ ਦਾ ਤੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਵੇਂ
 ਰੂਹ ਮੇਰੀ ਹੋਵੇ ਸਰਸ਼ਾਰ

ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਇਸ਼ਕ਼ ਕੀ ਹੋਣਾ
ਕੀ ਹੋਣਾ ਕੋਈ ਵਿਓਪਾਰ

ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਇੰਜ ਕਿਸਮਤ ਜਾਗੇ
ਆਏ ਰੱਜ ਬਹਾਰ

ਸੌ ਰੰਗਾਂ ਵਿਚ ਖਿੜ ਜਾਵੇ

ਸੌ ਮਹਿਕਾਂ ਵਿਚ ਉੱਗ ਆਵੇ

ਤੇਰੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ਼,
ਤੇਰੀ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਪਿਆਰ

ਫਿਰ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ
ਕਾਤਰਾਂ ਨਿਕਲ਼ਣ
ਸ਼ਰਮਾਕਲ ਗਰਦਨਾਂ ਨਾਲ਼

ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਹਰੇ ਪੱਤੇ ਕੱਢਣ
ਜਾਣ ਡੋਡੀਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ਿੰਗਾਰ

ਫੁੱਟ ਫੁੱਟ ਨਿਕਲੇ ਰੂਪ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ

ਪੀਲਾ, ਪਿਆਜੀ , ਜਾਮਨੀ,
ਚਿੱਟਾ ਲਾਖਾ ਤੇ ਗੁਲਨਾਰ
ਹੱਸਦੀ, ਟੱਪਦੀ ਵਾਅ ਵੀ ਆ ਜਾਏ
ਖੇਡਣ ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ

ਭੌਰੇ ਤੇ ਤਿਤਲੀਆਂ ਵੀ ਆਵਣ
ਲੁੱਟਣ ਮੌਜ ਬਹਾਰ

ਝੁਕ ਝੁਕ ਕੇ ਤੂੰ ਪੱਤੀਆਂ ਛੂਹੇਂ
ਦਿਲ ਭਰ ਤੱਕੇਂ, ਸੁੰਘੇਂ, ਮੁਸਕਾਏਂ

ਤੇ ਉਮੜੇ ਮਨ ਅੰਦਰ
ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਲਈ ਇਕ ਅਸੀਮ ਪਿਆਰ

ਤੇ ਇੱਕ 'ਤਬਾਰ

ਰੰਗ, ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਭਰ ਦੇਵਾਂ
ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਉਜੜਿਆ ਵਿਹੜਾ

ਬੇ-ਰੰਗ ਤੇ ਬੇ-ਨੂਰ ਵਿਹੜਾ

ਪੱਥਰ ਤੇ ਇੱਟਾਂ ਦਾ ਵਿਹੜਾ

ਸੱਜਣ ਤੇਰੇ ਵਿਹੜੇ ਦੀ
ਜੇ ਮੈਂ ਮਿੱਟੀ ਹੋਵਾਂ
ਤੇ ਤੂੰ ਹੋਵੇਂ ਇਹਦਾ ਮਾਲੀ

ਇਹਦਾ ਪਾਲਣਹਾਰ…
=====
ਸਿਰਜਣਾ

ਨਜ਼ਮ
ਜਦ ਮਿੰਨੀ ਮਿੰਨੀ ਫੁਹਾਰ ਵੇ
ਬੁਣ ਦੇਵੇ ਮੱਕੜੀ ਦੇ ਜਾਲ਼ ਵਿਚ

ਸੁੱਚੇ ਮੋਤੀਆਂ ਦੇ ਹਾਰ ਵੇ
ਤੇ ਝਮ ਝਮ ਪੌਣ ਅਵੱਲੜੀ ਦੇ
ਬਣੇ ਗਲ਼ੇ ਦਾ ਹਾਰ ਵੇ
ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਖਾਵੇ ਸੂਰਜ ਖੁੰਦਕਾਂ

ਕਰ ਜਾਵੇ ਇਹ ਤਾਰੋ ਤਾਰ ਵੇ ....

ਮਨ ਪਛਤਾਵਾ ਉਠਦਾ
ਕੁਝ ਹਿਰਖ ਦਾ ਰੰਗ ਉਭਰਦਾ

ਫਿਰ ਇਹ ਆਏ ਖ਼ਿਆਲ ਵੇ

 ਕਿ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਝਿਲਮਿਲਾਂ

ਇਹ ਬਹੁਮੁੱਲੀਆਂ ਰਹਿਮਤਾਂ
ਕੌਣ ਸਿਰਜਦਾ ਤੇ ਕੌਣ ਮੇਟਦਾ

ਇਹ ਖ਼ੌਰੇ ਕੀਹਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ

ਇਹ ਖ਼ੌਰੇ ਕੀਹਦਾ ਕਮਾਲ ਵੇ
ਇਹ ਖ਼ੌਰੇ ਕੀਹਦਾ ਕਮਾਲ ਵੇ ...

ਹਾਂ ਮੈਂ ਦਰਸ਼ਕ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਦੀ
ਹਾਂ ਬਾਂਦੀ ਕਿਸੇ ਚਾਰਾਗਰ ਦੀ

ਮੇਰਾ ਧਰਮ ਹੈ ਇਹਦੀ ਅਰਾਧਨਾ
ਇਹਨੂੰ ਮਾਨਣਾ ਤੇ ਸਤਿਕਾਰਨਾ

ਤੇ ਫਿਰ ਇਹਦੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਇੱਕ ਦਿਨ
 ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਗੋਦ ਸਮਾਵਣਾ

ਮੈਂ ਯਾਤਰੀ ਹਾਂ ਏਸ ਧਰਤ ਦੀ
 ਇਸ ਜਲਵੇ ਵਾਂਗ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਲਾਂ ਦੀ

ਫਿਰ ਕਿਓਂ ਕਰਾਂ ਇਤਰਾਜ਼ ਵੇ
ਕਿਸੇ ਸੂਰਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਵੇ

ਹੋ ਮੁਕਤ ਕਿੰਤੂ ਤੇ ਰੰਜਿਸ਼ੋਂ
ਫ਼ਿਕਰਾਂ ਤੇ ਕਿਸੇ ਬੰਦਿਸ਼ੋਂ
ਮੈਂ ਇਸ ਪਲ ਨੂੰ ਹੈ ਮਾਨਣਾ

ਇਸ ਜਲਵੇ ਨੂੰ ਮਾਨਣਾ

ਮਾਨਣਾ ਤੇ ਉੱਡ ਜਾਵਣਾ
ਬਸ, ਮਾਨਣਾ ਤੇ ਉੱਡ ਜਾਵਣਾ....

ਹਸਨ ਅੱਬਾਸੀ – ਨਜ਼ਮ – ਉਰਦੂ ਰੰਗ

ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਕੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਸੇ ਮਹਿਕਾ ਰਹਿਤਾ ਹੂੰ
ਨਜ਼ਮ

ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਕੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਸੇ ਮਹਿਕਾ ਰਹਿਤਾ ਹੂੰ...

ਗੁਲੋ ਕੇ ਸਾਥ ਦਮ ਸੁਬਹ ਮੁਸਕਰਾਤੇ ਹੁਏ
ਉਦਾਸ ਸ਼ਾਮ ਕੋ ਅਕਸਰ ਗਲੇ ਲਗਾਤੇ ਹੁਏ
ਕਿਸੀ ਮਜ਼ਾਰ ਪੇ ਜਾ ਕਰ ਦੀਯਾ ਜਲਾਤੇ ਹੁਏ
ਯਾ ਚਾਂਦ ਰਾਤ ਮੇਂ ਸਹਿਰਾ ਕੀ ਸਮਤ ਜਾਤੇ ਹੁਏ ...

ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਕੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਸੇ ਮਹਿਕਾ ਰਹਿਤਾ ਹੂੰ...

ਕਭੀ ਅਕੇਲੇ ਮੇਂ ਪੇੰਟਿੰਗ ਕੋਈ ਬਨਾਤੇ ਹੁਏ
ਕਿਸੀ ਕੋ ਯਾਦ ਕਾ ਐਲਬਮ ਕਭੀ ਦਿਖਾਤੇ ਹੁਏ
ਗੁਲਾਬ ਤੋੜ ਕੇ ਗੁਲਦਾਨ ਮੇਂ ਸਜਾਤੇ ਹੁਏ
ਯਾ ਅਪਨੇ ਕਮਰੇ ਕੇ ਪਰਦੇ ਕਭੀ ਹਿਲਾਤੇ ਹੁਏ ....

ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਕੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਸੇ ਮਹਿਕਾ ਰਹਿਤਾ ਹੂੰ...

ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਕਭੀ ਬੰਸਰੀ ਬਜਾਤੇ ਹੁਏ
ਕਿਸੀ ਦਰਖ਼ਤ ਕੇ ਪਹਿਲੂ ਮੇਂ ਗੁਨਗੁਨਾਤੇ ਹੁਏ
ਕਭੀ ਪਰਿੰਦੋਂ ਕੋ ਦਾਨਾ ਕਹੀਂ ਖਿਲਾਤੇ ਹੁਏ
ਯਾ ਗੀਲੀ ਰੇਤ ਸੇ ਸਾਹਿਲ ਪੇ ਘਰ ਬਨਾਤੇ ਹੁਏ .....

ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਕੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਸੇ ਮਹਿਕਾ ਰਹਿਤਾ ਹੂੰ...

ਖ਼ਿਜ਼ਾਂ ਕੇ ਜਾਤੇ ਹੁਏ ਬਹਾਰ ਆਤੇ ਹੁਏ
ਬਸੰਤੀ ਰੁਤ ਮੇਂ ਛਤੋਂ ਪੇ ਪਤੰਗ ਉੜਾਤੇ ਹੁਏ
”... ਕਿਸੀ ਸੇ ਹਾਥ ਕਿਸੀ ਸੇ ਨਜ਼ਰ ਮਿਲਾਤੇ ਹੁਏ...”
ਯਾ ਅਪਨੀ ਨਜ਼ਮ ਕਿਸੀ ਕੋ ਯੂੰ ਹੀ ਸੁਨਾਤੇ ਹੁਏ....

ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਕੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਸੇ ਮਹਿਕਾ ਰਹਿਤਾ ਹੂੰ...
=====
ਨਜ਼ਮ ਮੂਲ ਉਰਦੂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰ - ਤਨਦੀਪ ਤਮੰਨਾ

ਆਰਸੀ ‘ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਆਮਦੇਦ – ਜਨਾਬ ਹਸਨ ਅੱਬਾਸੀ ਸਾਹਿਬ – ਉਰਦੂ ਰੰਗ – ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ

ਆਰਸੀ ‘ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਆਮਦੇਦ

ਸਾਹਿਤਕ ਨਾਮ: ਹਸਨ ਅੱਬਾਸੀ
ਅਜੋਕਾ ਨਿਵਾਸ: ਲਾਹੌਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਿਤਾਬਾਂ: ਗ਼ਜ਼ਲ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ: ਹਮ ਨੇ ਭੀ ਮੁਹੱਬਤ ਕੀ ਹੈ, ਏਕ ਮੁਹੱਬਤ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ, ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ – ਹਾਥ ਦਿਲ ਸੇ ਜੁਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਕੱਲ੍ਹ ਤੱਕ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਪਡੇਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
-----

ਮਾਣ-ਸਨਮਾਨ: ਪਰਵੀਨ ਸ਼ਾਕਿਰ ਐਵਾਰਡ ਸਹਿਤ ਹੋਰ ਕਈ ਵੱਡੇ ਇਨਾਮਾਂ ਨਾਲ਼ ਅੱਬਾਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਤੱਕ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਪਡੇਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
-----
ਦੋਸਤੋ! ਆਰਸੀ ਦੀ ਅੱਜ ਦੀ ਪੋਸਟ ਵਿਚ ਮੈਂ ਲਾਹੌਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਸਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਕ਼ਬੂਲ ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼ਾਇਰ ਜਨਾਬ ਹਸਨ ਅੱਬਾਸੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਚੰਦ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਮਾਣ ਹਾਸਿਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹਾਂ। ਅੱਬਾਸੀ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇਕ ਗ਼ਜ਼ਲ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ‘ਹਮ ਨੇ ਭੀ ਮੁਹੱਬਤ ਕੀ ਹੈ’ ਮੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਹੈ ਤੇ ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ 4-5 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹ ਚੁੱਕੀ ਹਾਂ। ਅੱਬਾਸੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ, ਪਾਠਕ ਮੱਲੋ-ਮੱਲੀ ਉਸ ਰੁਮਾਂਟਿਕ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਾਇਰ ਆਪਣਾ ਦਿਲ ਅਤੇ ਜਜ਼ਬਾਤ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਵਜੂਦ ਨਾਲ਼ ਹਾਜ਼ਿਰ ਖੜ੍ਹਾ ਮਿਲ਼ਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜਾਪਦੈ ਕਿ ਹਸਨ ਹੁਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਨੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿਚ ਬਾਖ਼ੂਬੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਵੀ। ਮੈਂ ਫਿਲਹਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਕੋ ਮਜਮੂਆ ਪੜ੍ਹਿਆ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੀ ਕਾਇਲ ਹੋ ਗਈ ਹਾਂ...... ਇਹ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਉਰਦੂ ਤੋਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਲਿਪੀਅੰਤਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ.... ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਇਕ ਦੋ ਜਗ੍ਹਾ ਮਿਸਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਹੈ.....ਮੈਂ ਇਸ ਬਾਬਤ ਅੱਬਾਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸੁਨੇਹਾ ਘੱਲਿਆ ਹੈ, ਆਸ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਜਵਾਬ ਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਮੈਂ ਜਿੱਥੇ ਬਿੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ...ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂ ਛੱਡੀ ਹੈ, ਉਹ ਅਪਡੇਟ ਕਰ ਦੇਵਾਂਗੀ ਜੀ। ਸਮੂਹ ਆਰਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਜਨਾਬੇ ਅੱਬਾਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਆਖਦੀ ਹੋਈ, ਅੱਜ ਦੀ ਪੋਸਟ ਤੁਹਾਡੇ ਸਭ ਦੇ ਨਾਮ ਕਰਦੀ ਹਾਂ....:) ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ‘ਚੋਂ ਵੀ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਜੀ।
ਅਦਬ ਸਹਿਤ
ਤਨਦੀਪ
***********
ਗ਼ਜ਼ਲ

ਫੂਲ ਰੌਸ਼ਨ, ਔਰ ਤਾਰੋਂ ਕੋ ਮਹਿਕਤੇ ਦੇਖਤਾ।
ਕਾਸ਼ ਮੈਂ ਕੁਦਰਤ ਕੇ ਰੰਗੋਂ ਕੋ ਬਦਲਤੇ ਦੇਖਤਾ।

ਸਰਦ ਰਾਤੋਂ ਮੇਂ ਪਿਘਲਨੇ ਲਗਤੇ ਮੇਰੇ ਜਿਸਮ ਓ ਜਾਂ

ਗਰਮੀਯੋਂ ਕੀ ਧੂਪ ਮੇਂ ਖ਼ੁਦ ਕੋ ਠਿਠੁਰਤੇ ਦੇਖਤਾ।

ਦਰੀਯਾ ਕੇ ਧਾਰੇ ਨਜ਼ਰ ਆਤੇ ਕਭੀ ਸਹਰਾ ਮੁਝੇ

ਔਰ ਸਹਰਾ ਕੋ ਖੜੀ ਫ਼ਸਲੇਂ ਡੁਬੋਤੇ ਦੇਖਤਾ।

ਕਾਸ਼ ਨਦੀਯਾਂ ਪੇੜੋਂ ਕੀ ਸ਼ਾਖ਼ੋਂ ਪੇ ਉਗਤੀ ਏਕ ਦਿਨ
ਕਾਸ਼ ਮੈਂ ਫੂਲੋਂ ਕੋ ਬਾਰਿਸ਼ ਮੇਂ ਬਰਸਤੇ ਦੇਖਤਾ।

ਦੇਖਤਾ ਸੂਰਜ ਅਪਨੇ ਚੂਲਹੇ ਮੇਂ ਜਲਤੇ ਹੁਏ
ਔਰ ਉਫ਼ਕ਼ ਸੇ ਭੂਕ ਕਾ ਚਿਹਰਾ ਉਭਰਤੇ ਦੇਖਤਾ।

ਅਪਨੀ ਆਂਖੇਂ ਟਾਂਕ ਦੇਤਾ ਚਾਂਦ ਕੇ ਚਿਹਰੇ ਪੇ ਔਰ
ਚਾਂਦ ਕੋ ਉਸ ਬੇ ਵਫ਼ਾ ਕੇ ਘਰ ਉਤਰਤੇ ਦੇਖਤਾ।

ਕਾਸ਼ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮੇਂ ਐਸਾ ਦਿਨ ਆਤਾ ‘ਹਸਨ’
ਉਸ ਕੇ ਹਾਥੋਂ ਅਪਨੇ ਖ਼ਾਲ ਓ ਖ਼ਦ ਸੰਵਰਤੇ ਦੇਖਤਾ।
====
ਗ਼ਜ਼ਲ
ਘਰ ਸੇ ਮੇਰਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਭੀ ਕਿਤਨਾ ਰਹਾ।
ਉਮਰ ਭਰ ਇਕ ਕੋਨੇ ਮੇਂ ਬੈਠਾ ਰਹਾ।

ਅਪਨੇ ਹੋਂਟੋਂ ਪਰ ਜ਼ਬਾਂ ਕੋ ਫੇਰ ਕਰ
ਆਂਸੂਓਂ ਕੇ ਜ਼ਾਯਕ਼ੇ ਚਖਤਾ ਰਹਾ।

ਵੋਹ  ਭੀ ਮੁਝ ਕੋ ਦੇਖ ਕਰ ਜੀਤਾ ਥਾ ਔਰ
ਮੈਂ ਭੀ ਉਸ ਕੀ ਆਂਖ ਮੇਂ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਾ।
 

....... ਥੀਂ ਰੇਤ ਸੇ ਕੁਛ ਇਸ ਕ਼ਦਰ
ਬਾਦਲੋਂ ਕੇ ਸ਼ਹਰ ਮੇਂ ਪਯਾਸਾ ਰਹਾ।

ਖਾ ਰਹੀ ਥੀ ਆਗ ਜਬ ਕਮਰਾ ‘ਹਸਨ’
ਮੈਂ ਬਸ ਇਕ ਤਸਵੀਰ ਸੇ ਚਿਮਟਾ ਰਹਾ।
=====
ਗ਼ਜ਼ਲ

ਮੈਂ ਕ਼ੈਦੀ ਹੂੰ ਮਗਰ ਮੁਝ ਕੋ ਪਤਾ ਹੈ।
ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਕਿਸ ਜਜ਼ੀਰੇ ਮੇਂ ਛੁਪਾ ਹੈ।

ਮੇਰੀ ਕਸ਼ਤੀ ਸੇ ਥੋੜਾ ਆਗੇ ਕਰ ਕੇ
ਸਮੰਦਰ ਮੇਂ ਅਭੀ ਸੂਰਜ ਗਿਰਾ ਹੈ।

ਖੜੀ ਹੈ ਸ਼ਾਮ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਸੇ ਲਗ ਕਰ
ਉਦਾਸ ਆਂਗਨ ਮੇਂ ਦਿਨ ਬਿਖਰਾ ਹੁਯਾ ਹੈ।

ਮੇਰੀ ਆਂਖੋਂ ਸੇ ਲੇ ਕਰ ਉਸ ਕੇ ਦਰ ਤਕ
ਘਨੇ ਖ਼ਵਾਬੋਂ ਕਾ ਏਕ ਜੰਗਲ ਉਗਾ ਹੈ।

ਅਭੀ ਆਤਿਸ਼ ਫਸ਼ਾਂ * ਸ਼ਾਯਦ ਫ਼ਟੇਗਾ
ਪਹਾੜੋਂ ਸੇ ਧੂੰਆਂ ਉਠਨੇ ਲਗਾ ਹੈ।

ਹਥੇਲੀ ਪਰ ਲੀਯੇ ਬੈਠਾ ਹੂੰ ਜੁਗਨੂੰ
ਸਿਤਾਰਾ ਕੋਈ ਮੁਝ ਪਰ ਹੰਸ ਰਹਾ ਹੈ।

ਉਸੇ ਹੈ ਨੀਂਦ ਮੇਂ ਚਲਨੇ ਕੀ ਆਦਤ
ਮੇਰੇ ਖ਼ਵਾਬੋਂ ਮੇਂ ਵੋਹ ਆਨੇ ਲਗਾ ਹੈ।

’ਹਸਨ’ ਉਤਰੀ ਹੈਂ ਤਾਰੇ ਲੇ ਕੇ ਪਰੀਯਾਂ
ਕਿ ਜੰਗਲ ਰੌਸ਼ਨੀ ਸੇ ਭਰ ਗਯਾ ਹੈ।
======
ਗ਼ਜ਼ਲ
ਖ਼ਵਾਬ ਮੇਂ ਨੂਰ ਬਰਸਨੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋਤਾ ਹੈ।
ਆਂਖ ਖੁਲਤੀ ਹੈ ਤੋ ਕਮਰੇ ਮੇਂ ਧੂੰਆਂ ਹੋਤਾ ਹੈ।

ਧੂਪ ਐਸੀ ਦਰ ਦੀਵਾਰ ਪੇ ਠਹਿਰੀ ਆ ਕਰ
ਘਰ ਪੇ ਆਸੇਬ * ਕੇ ਸਾਯੇ ਕਾ ਗੁਮਾਂ ਹੋਤਾ ਹੈ।

ਖ਼ਵਾਬ ਮੇਂ ਜਾ ਕੇ ਉਸੇ ਦੇਖ ਤੋ ਆਊਂ ਲੇਕਿਨ
ਅਬ ਵੋਹ ਆਂਖੋਂ ਕੇ ਦਰੀਚੋਂ ਮੇਂ ਕਹਾਂ ਹੋਤਾ ਹੈ।

ਦਿਨ ਕੋ ਹੋਤੀ ਹੈ ਜੋ ਲੋਗੋਂ ਕੇ ਗੁਜ਼ਰਨੇ ਕੀ ਜਗਹ
ਸ਼ਾਮ ਕੇ ਬਾਦ ਵਹਾਂ ਮੇਰਾ ਮਕਾਂ ਹੋਤਾ ਹੈ।

ਖ਼ੌਫ਼ ਅਨਜਾਨਾ ਕੋਈ ਪੀਛੇ ਪੜਾ ਹੈ ਅਪਨੇ
ਜਿਸ ਜਗਹ ਜਾਤਾ ਹੂੰ ਕਮਬਖ਼ਤ ਵਹਾਂ ਹੋਤਾ ਹੈ।

ਯੂੰ ਮੇਰੇ ਆਗੇ ਉਭਰ ਆਤਾ ਹੈ ਵੋਹ ਸ਼ਖ਼ਸ ‘ਹਸਨ’
ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਕਹੀਂ ਜੈਸੇ ਨਹਾਂ* ਹੋਤਾ ਹੈ।
======
ਗ਼ਜ਼ਲ
ਚਾਂਦ ਜਬ ਉਸ ਕੀ ਯਾਦ ਕਾ ਨਿਕਲਾ।
ਬੈਠੇ ਬੈਠੇ ਮੈਂ ਦੂਰ ਜਾ ਨਿਕਲਾ।

ਆਂਖ ਬਰਸੀ ਤੋ ਦਿਲ ਕੇ ਸਹਰਾ ਮੇਂ
ਏਕ ਜੰਗਲ ਹਰਾ ਭਰਾ ਨਿਕਲਾ।

ਤੂਨੇ ਮੁਝ ਕੋ ਭੁਲਾ ਦੀਆ ਐ ਦੋਸਤ
ਔਰ ਤੇਰਾ ਗ਼ਮ ਭੀ ਬੇ ਵਫ਼ਾ ਨਿਕਲਾ।

ਉਸ ਕੇ ਜਾਨੇ ਕੀ ਦੇਰ ਥੀ ਫਿਰ ਅਸ਼ਕ
ਏਕ ਕੇ ਬਾਦ ਦੂਸਰਾ ਨਿਕਲਾ।

ਦੁਖ ਤੋ ਯੇ ਹੈ ਕਿ ਡੂਬਨੇ ਕੇ ਬਾਦ
ਮੈਂ ਕਿਨਾਰੇ ਕੇ ਪਾਸ ਆ ਨਿਕਲਾ।

ਜਬ ‘ਹਸਨ’ ਕੋਈ ਰਾਸਤਾ ਨਾ ਰਹਾ
ਖ਼ੁਦ ਬਖ਼ੁਦ ਏਕ ਰਾਸਤਾ ਨਿਕਲਾ।

ਆਰਸੀ ‘ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਆਮਦੇਦ – ਜਨਾਬ ਹਸਨ ਅੱਬਾਸੀ ਸਾਹਿਬ – ਉਰਦੂ ਰੰਗ – ਭਾਗ ਦੂਜਾ

ਗ਼ਜ਼ਲ
ਆਧੀ ਰਾਤ ਕੋ ਸੁਬਹ ਕਾ ਤਾਰਾ ਭੇਜਾ ਹੈ।
ਉਸ ਨੇ ਮੁਝ ਕੋ  ਅਪਨਾ ਚਿਹਰਾ ਭੇਜਾ ਹੈ।

ਧੂਪ ਬਹੁਤ ਤੀਖੀ ਹੈ ਮੈਨੇ ਲਿਖਾ ਥਾ
ਉਸ ਨੇ ਅਪਨੇ ਖ਼ਤ ਮੇਂ ਸਾਯਾ  ਭੇਜਾ ਹੈ।

ਜਾਨੇ ਖ਼ੁਦ ਸੇ ਕੌਨ ਸਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ ਮੇਰਾ
ਅਕਸਰ ਅਪਨੇ ਆਪ ਕੋ ਤੁਹਫ਼ਾ ਭੇਜਾ ਹੈ।

ਉਸ ਕੀ ਆਂਖ ਸਮੰਦਰ ਹੈ ਤੋ ਮੈਨੇ ਭੀ
ਪਯਾਰ ਕਾ ਠਾਠੇਂ ਮਾਰਤਾ ਦਰੀਯਾ ਭੇਜਾ ਹੈ।

ਉਸ ਕੋ ਨਫ਼ਰਤ ਸਮਝੂੰ ਯਾ ਚਾਹਤ ਉਸ ਨੇ
ਪੀਲੇ ਫੂਲੋਂ ਕਾ ਗੁਲਦਸਤਾ ਭੇਜਾ ਹੈ।

ਜ਼ਰ * ਕੀ ਖ਼ਾਤਿਰ ਸਾਤ ਸਮੰਦਰ ਪਾਰ ‘ਹਸਨ’
ਘਰ ਵਾਲੋਂ ਨੇ ਮੁਝ ਕੋ ਤਨਹਾ ਭੇਜਾ ਹੈ।
=====
ਗ਼ਜ਼ਲ
ਐਸਾ ਉਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਮੇਂ ਕਯਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਫੂਲੋਂ ਮੇਂ ਨਹੀਂ
ਜੋ ਭੀ ਤਿਤਲੀ ਹੈ ਉਸੀ ਓਰ ਉੜੀ ਜਾਤੀ ਹੈ।

ਜਬ ਭੀ ਤਨਹਾਈ ਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ ਕਭੀ ਉਸ ਕਾ ਖ਼ਯਾਲ
ਆਂਸੂ ਰੁਕਤੇ ਹੈਂ ਨ ਹੋਂਟੋਂ ਸੇ ਹੰਸੀ ਜਾਤੀ ਹੈ।

ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਪਯਾਰ ਸੇ ਫਿਰ ਦੇਖ ਕਿ ਕੁਛ ਰਾਤੋਂ ਸੇ
ਏਕ ਖ਼ਵਾਹਿਸ਼ ਮੇਰੇ ਸੀਨੇ ਮੇਂ ਦਬੀ ਜਾਤੀ ਹੈ।

ਚਾਂਦ ਛੁਪ ਸਕਤਾ ਹੈ ਕਬ ਪੇੜ ਕੀ ਸ਼ਾਖ਼ੋਂ ਮੇਂ ‘ਹਸਨ’
ਯੂੰ ਹੀ ਪਗਲੀ ਹੈ ਵੋਹ ਸਖੀਓਂ ਮੇਂ ਛੁਪੀ ਜਾਤੀ ਹੈ।
=====
ਗ਼ਜ਼ਲ
ਆਂਖੋਂ ਕੀ ਤਰਹ ਰਾਜ਼ ਹੈ ਖੁਲਤਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਵੋਹ।
ਸੈਲਾਬ ਭੀ ਬਨ ਜਾਤਾ ਹੈ ਦਰੀਯਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਵੋਹ।

ਇਸ ਬਾਰ ਜ਼ਮੀਂ ਆਂਖ ਕੀ ਬੰਜਰ ਹੀ ਰਹੇਗੀ
ਇਸ ਬਾਰ ਤੋ ਸਾਵਨ ਕਾ ਸੰਦੇਸਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਵੋਹ।

ਉਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਕੇ ਪਹਿਲੂ ਮੇਂ ਸਕੂੰ ਕਿਤਨਾ ਹੈ ਜਬ ਕਿ
ਗਿਰਜਾ ਨਹੀਂ, ਮੰਦਰ ਨਹੀਂ ਕਾਬਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਵੋਹ।

ਮੈਂ ਯਾਦ ਰਹੂੰ ਉਸ ਕੋ ਵੋਹ ਇਤਨਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਖ਼ੁਦ ਯਾਦ ਨ ਆਏ ਮੁਝੇ ਐਸਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਵੋਹ।

ਉਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਕੀ ਫ਼ਿਤਰਤ ਭੀ ‘ਹਸਨ’ ਮੇਰੀ ਤਰਹ ਹੈ
ਜਲਤਾ ਹੁਯਾ ਸਹਰਾ ਭੀ ਹੈ ਪਯਾਸਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਵੋਹ।
======
ਗ਼ਜ਼ਲ
ਖ਼ਵਾਬ ਅਪਨੇ ਮੇਰੀ ਆਂਖੋਂ ਕੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਕੇ।
ਤੂ ਕਹਾਂ ਹੈ ਮੁਝੇ ਨੀਂਦੋਂ ਕੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਕੇ।

ਮੇਰਾ ਆਂਗਨ ਤੋ ਬਗ਼ੈਰ ਤੇਰੇ ਮਹਿਕਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ
ਬਾਰਹਾ ਦੇਖਾ ਹੈ ਫੂਲੋਂ ਕੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਕੇ।

ਏਕ ਗੁਮਨਾਮ ਜਜ਼ੀਰੇ ਮੇਂ ਉਤਰ ਜਾਊਂਗਾ
ਅਪਨੀ ਕਸ਼ਤੀ ਕਭੀ ਲਹਿਰੋਂ ਕੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਕੇ।

ਕੈਸਾ ਸੂਰਜ ਥਾ ਕਿ ਫਿਰ ਲੌਟ ਕੇ ਆਯਾ ਹੀ ਨਹੀਂ
ਚਾਂਦ ਤਾਰੇ ਮੇਰੀ ਰਾਤੋਂ ਕੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਕੇ।

ਮੁਝ ਕੋ ਮਾਲੂਮ ਥਾ ਇਕ ਰੋਜ਼ ਚਲਾ ਜਾਏਗਾ
ਵੋਹ ਮੇਰੀ ਉਮਰ ਕੋ ਯਾਦੋਂ ਕੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਕੇ।

ਘਰ ਕੀ ਵੀਰਾਨੀ ਬਦਲ ਡਾਲੀ ਹੈ ਰੌਨਕ ਮੇਂ ‘ਹਸਨ’
ਸਹਨ ਕਾ ਪੇੜ ਪਰਿੰਦੋਂ ਕੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਕੇ।
=====
ਗ਼ਜ਼ਲ
ਉਸ ਕਾ ਖ਼ਤ ਹੈ ਮੇਰੇ ਨਾਮ ਆਯਾ ਹੁਯਾ।
ਕਿਤਨਾ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੂੰ ਕਿਤਨਾ ਘਬਰਾਯਾ ਹੁਯਾ।

ਖ਼ੁਸ਼ਕ ਪੱਤੋਂ ਸੇ ਢਕੇ ਤਾਲਾਬ ਮੇਂ
ਹੈ ਖ਼ਿਜ਼ਾਂ ਕਾ ਚਾਂਦ ਦਫ਼ਨਾਯਾ ਹੁਯਾ।

ਘਰ ਮੇਂ ਭੀ ਹੈ ਚਿਹਰਾ ਖੋ ਜਾਨੇ ਕਾ ਡਰ
ਆਈਨਾ ਹੈ ਦਰ ਪੇ ਲਟਕਾਯਾ ਹੁਯਾ।

ਚਾਂਦਨੀ ਰਾਤੋਂ ਮੇਂ ਹੋਗਾ ਸਰਖ਼ਰੂ
ਜੋ ਸਮੰਦਰ ਕਾ ਹੈ ਠੁਕਰਾਯਾ ਹੁਯਾ।

ਖ਼ਵਾਬ ਸਾਕਤ * ਹੋ ਗਯਾ ਹੈ ਆਂਖ ਮੇਂ
ਜੈਸੇ ਕੋਈ ਸ਼ਹਿਰ ਪਥਰਾਯਾ ਹੁਯਾ।

ਉਸ ਕੋ ਬਿਨ ਦੇਖੇ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਤਾ ਹੂੰ ਮੈਂ
ਇਨ ਦਿਨੋਂ ਹੈ ਦਿਲ ਕੋ ਸਮਝਾਯਾ ਹੁਯਾ।

ਬਾਰਹਾ ਦੇਖਾ ਹੈ ਉਸ ਕੋ ਗ਼ੌਰ ਸੇ
ਵੋਹ ਹੈ ਜੈਸੇ ਚਾਂਦ ਸੇ ਆਯਾ ਹੁਯਾ।

=====
ਗ਼ਜ਼ਲ
ਕੋਈ ਐਸਾ ਹਲ ਨਿਕਾਲੇਂ ਸਿਲਸਿਲਾ ਯੂੰ ਹੀ ਰਹੇ।
ਮਰ ਭੀ ਜਾਏਂ ਤੋ ਹਮਾਰਾ ਰਾਬਤਾ ਯੂੰ ਹੀ ਰਹੇ।

ਚਲਤੀ ਜਾਏ ਕਸ਼ਤੀ ਯੂੰ ਹੀ ਬਾਦਬਾਂ ਖੋਲ੍ਹੇ ਹੁਏ,
ਯੇ ਜਜ਼ੀਰੇ, ਯੇ ਧੂੰਆਂ, ਆਬ ਓ ਹਵਾ ਯੂੰ ਹੀ ਰਹੇ।

ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਏ ਦੁਖੋਂ ਕਾ ਯੇ ਪਹਾੜੀ ਸਿਲਸਿਲਾ
ਔਰ ਕ਼ਾਯਮ ਦੋ ਦਿਲੋਂ ਕਾ ਹੌਸਲਾ ਯੂੰ ਹੀ ਰਹੇ।

ਮੇਰੀ ਆਂਖੋਂ ਮੇਂ ਸਦਾ ਖਿਲਤੇ ਰਹੇਂ ਅਸ਼ਕੋਂ ਕੇ ਫੂਲ,
ਔਰ ਤੇਰੇ ਮਾਸੂਮ ਹੋਂਟੋਂ ਪਰ ਦੁਆ ਯੂੰ ਹੀ ਰਹੇ।
======
ਗ਼ਜ਼ਲ
ਕੌਨ ਆਯਾ ਇਧਰ ਉਧਰ ਦੇਖਾ।
ਫੂਲ ਜਬ ਅਪਨੀ ਮੇਜ਼ ਪਰ ਦੇਖਾ।

ਉਸ ਕੋ ਮੌਸਮ ਕੇ ਸਾਥ ਆਨਾ ਥਾ
ਪੱਤਾ ਪੱਤਾ ਸ਼ਜਰ ਸ਼ਜਰ ਦੇਖਾ।

ਕਮਰੇ ਜੈਸੀ ਉਦਾਸੀ ਬਾਹਰ ਭੀ
ਜਬ ਭੀ ਖਿੜਕੀ ਸੇ ਝਾਂਕ ਕਰ ਦੇਖਾ।

ਆਂਖ ਲਗਤੇ ਹੀ ਖ਼ਵਾਬ ਦੇਖਾ ਔਰ
ਖ਼ਵਾਬ ਮੇਂ ਰੋਜ਼ ਅਪਨਾ ਘਰ ਦੇਖਾ।

ਉਸ ਨੇ ਕਲ ਸ਼ਾਮ ਫੂਲ ਕਯਾ ਭੇਜੇ
ਆਈਨਾ ਮੈਨੇ ਰਾਤ ਭਰ ਦੇਖਾ।

ਚਾਂਦਨੀ ਰਾਤ ਹੋ ਕਿ ਧੂਪ ‘ਹਸਨ’
ਅਪਨਾ ਸਾਯਾ ਹੀ ਹਮ ਸਫ਼ਰ ਦੇਖਾ।
********
ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ - ਆਤਿਸ਼ ਫਸ਼ਾਂ – ਜਵਾਲਾ ਮੁਖੀ, ਆਸੇਬ – ਭੂਤ-ਪ੍ਰੇਤ ਦਾ ਅਸਰ, ਨਹਾਂ - ਲੁਕਿਆ ਹੋਇਆ, ਜ਼ਰ – ਪੈਸਾ, ਸਾਕਤ – ਖ਼ਮੋਸ਼, ਸ਼ਜਰ – ਰੁੱਖ
********
ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਮੂਲ ਉਰਦੂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰ – ਤਨਦੀਪ ਤਮੰਨਾ

ਆਰਸੀ ‘ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਆਮਦੇਦ – ਜਨਾਬ ਡਾ: ਰਵਿੰਦਰ ਜੀ - ਨਜ਼ਮਾਂ - ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ

ਆਰਸੀ ‘ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਆਮਦੇਦ

ਸਾਹਿਤਕ ਨਾਮ: ਡਾ: ਰਵਿੰਦਰ
ਜਨਮ: ਬਟਾਲਾ – 23 ਜੁਲਾਈ, 1950

ਅਜੋਕਾ ਨਿਵਾਸ: ਬਟਾਲਾ, ਪੰਜਾਬ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਿਤਾਬਾਂ: ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ- ਆਪਣੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ, ਨਦੀ ਪੌਣ ਖ਼ੁਸ਼ਬੋ, ਬੰਸਰੀ ਉਦਾਸ ਹੈ, ਇਕ ਜੰਗਲ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ, ਆਲ੍ਹਣੇ ਘਰ ਪਿੰਜਰੇ, ਮੇਰੇ ਲਈ ਨਾ ਰੁਕੋ, ਕਵਿਤਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ (ਸਮੁੱਚੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ) ਬਾਂਸੁਰੀ ਕਯਾ ਗੀਤ ਗਾਏ (ਹਿੰਦੀ ਅਨੁਵਾਦ), Footloose Fragrance (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਸੰਪਾਦਨਾ: ਮਾਸਿਕ ਅੰਬਰ, ਤ੍ਰੈਮਾਸਿਕ ਵਿਕਲਪ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਤ੍ਰੈਮਾਸਿਕ ਅਜੋਕੇ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮਾਣ- ਸਨਮਾਨ:- ਡਾ: ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਬਦਲੇ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮਾਹਿਰ ਇਨਾਮ, ਨਰਿੰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂਰ ਯਾਦਗਾਰੀ ਇਨਾਮ, ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਯਾਦਗਾਰੀ ਇਨਾਮ, ਬਾਵਾ ਲਾਲ ਸਾਹਿਤਕ ਮੰਚ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤਿਨਿਧ ਸਾਹਿਤਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
------

ਦੋਸਤੋ! ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਦਿਆਂ  ਬੜੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਬੇਹੱਦ ਮਕ਼ਬੂਲ ਨਾਮ ਡਾ: ਰਵਿੰਦਰ ਜੀ ਨੇ ਚੰਦ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਨਜ਼ਮਾਂ ਆਰਸੀ ਲਈ ਘੱਲ ਕੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਵਾਈ ਹੈ। ਡਾ: ਸਾਹਿਬ ਨੇ 1977 ਤੋਂ ਬਟਾਲੇ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਲੱਗਭਗ ਚਾਰ ਦਹਾਕੇ  ਤੋਂ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਮਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਸਭ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਚਿਆਂ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ, ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਅੰਗਰਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋ ਕੇ ਛਪ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।
------
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ/ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸਾਂ ਅਤੇ ਸੈਮੀਨਾਰਾਂ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਅਤੇ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ, ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਡਾ: ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਮਾਂ ਈਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਈਆਂ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਫ਼ੋਟੋ ਵੇਖਦਿਆਂ ਹੀ ਯਾਦ ਆ ਗਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਡਾ: ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਮੰਚਾਂ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਾਇਰਿਆਂ ਦੀ ਸੰਚਾਲਨਾ ਅਤੇ ਸਦਾਰਤ ਕਰਦਿਆਂ ਵੇਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਆਰਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸੁਭਾਗ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੀ ਇਸ ਪੋਸਟ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਮਾਂ ਤਿੰਨ ਭਾਗਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡ ਕੇ ਪੋਸਟ ਕਰ ਰਹੀ ਹਾਂ...... ਆਰਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਰੂਹ ਤੋਂ ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ ਡਾ: ਸਾਹਿਬ ਜੀਓ....:) ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ।
ਅਦਬ ਸਹਿਤ
ਤਨਦੀਪ

********

ਨਾਂ ਤਖ਼ਤੀ

ਨਜ਼ਮ

ਮੇਰੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ

ਮੇਰੇ ਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ

ਨਾਂ ਤਖ਼ਤੀ ਨਹੀਂ

ਨਾਂ ਤਖ਼ਤੀ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਲੱਗੇ

ਆਪਣੇ ਸਭ ਕੁਝ ਨਾਲ਼

ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਵੱਸੇ

ਏਥੇ ਤਾਂ ਮੈਂ

ਬਸ ਇਕ ਟੁਕੜਾ ਰਹਿੰਦਾ

ਬਾਕੀ ਸਭ ਕੁਝ ਤਾਂ ਰਹਿੰਦਾ

ਮੋਈਆਂ ਮਹਿਬੂਬਾਂ

ਲੰਘੇ ਮੌਸਮ

ਯਾਰਾਂ ਦੇ ਚੇਤੇ ਵਿਚ

ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੇ ਨੇਰ੍ਹੇ

ਕੁਝ ਜਗਮਗ ਮਹਿਲਾਂ ਵਿਚ

ਜਿਸ ਦੇ ਮਾਲਕ ਵੀ ਨਾ ਜਾਨਣ

ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਰਹਿੰਦੇ

ਇਸ ਮਹਿਮਾਨ ਦਾ ਪਤਾ ਟਿਕਾਣਾ

ਨਾਂ ਤਖ਼ਤੀ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਲੱਗੇ

ਜਿੱਥੋਂ ਦੇ ਸਭ ਦੁੱਖ ਸੁਖ

ਤੇਰੇ ਆਪਣੇ ਹੋਵਣ

ਜਿੱਥੋਂ ਹੋਵੇ ਤੇਰੀ ਪਛਾਣ

ਏਥੇ ਤਾਂ ਤੂੰ

ਇਕ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ

ਚਿਹਰਾ ਜੋ

ਬੱਸ ਤੁਰਦੇ ਫਿਰਦੇ ਜਿਸਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ

ਇਹ ਚਿਹਰਾ ਨਾ ਦੱਸੇ

ਤੇਰੇ ਅੰਦਰਲੇ ਮੌਸਮ ਦਾ ਹਾਲ

ਹਰ ਇਕ ਨੂੰ ਤੂੰ ਹੱਸ ਕੇ ਮਿਲਦਾ

ਆਪਣੇ ਗਲ਼ ਲੱਗ ਰੋਂਦਾ

 ਨਾਂ ਤਖ਼ਤੀ ਤਾਂ ਦੱਸੇ

ਤੇਰੇ ਅਹੁਦੇ ਸਨਦਾਂ

ਇਹ ਨਾ ਦੱਸੇ

ਕਿੰਨਾ ਪੂਰਾ ਕਿੰਨਾ ਅਧੂਰਾ

ਕਿੰਨਾ ਸ਼ਾਤਰ ਕਿੰਨਾ ਕਮੀਨਾ

ਘਰ ਵਿਚ ਵੱਸਣ ਵਾਲਾ

ਥਾਂ ਥਾਂ ‘ਤੇ

ਖਿੱਲਰੇ ਵੰਡੇ ਬੰਦੇ ਦੀ

ਕਿੱਥੇ ਲੱਗੇ ਨੇਮ ਪਲੇਟ

ਕਿੱਥੇ ਕੋਈ ਦਸਤਕ ਦੇਵੇ

ਕਿੱਥੋਂ ਉਹਨੂੰ

ਜਦ ਜੀ ਚਾਹਵੇ ਲੱਭੇ ਕੋਈ

ਜੇ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕੋਈ ਨੁੱਕਰ

ਅਜੇ ਵੀ ਖ਼ਾਲੀ ਤੇਰੇ ਅੰਦਰ

ਉੱਥੇ ਲਾ ਲੈ ਮੇਰੇ ਨਾਂ ਦੀ ਤਖ਼ਤੀ

ਮੇਰੀ ਨੇਮ ਪਲੇਟ

ਇਹੋ ਮੇਰਾ ਪਤਾ ਟਿਕਾਣਾ

ਇਹੋ ਮੇਰੀ ਪਹਿਚਾਣ

ਇੱਟਾਂ ਕੰਧਾਂ ਵਾਲੇ ਘਰ ਵਿਚ

ਮੈਂ ਨਾ ਰਹਿੰਦਾ

ਜੋ ਰਹਿੰਦਾ

ਉਸਦਾ ਨਾਂ ‘ਮੈਂ’ ਨਹੀਂ

===

ਬੱਚੇ ਵੇਚਣ ਵਾਲ਼ੇ
ਨਜ਼ਮ

ਇਸ ਮੰਡੀ ਵਿਚ

ਅਸੀਂ ਵੇਚਦੇ ਹਾਂ ਬੱਚੇ

ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ

ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਅਨਪੜ੍ਹ

ਤੁਹਾਡੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ

ਗੋਦ ਲੈਣ ਲਈ

ਤੁਹਾਡੇ ਖੇਤਾਂ ਕਾਰਖ਼ਾਨਿਆਂ

ਕਾਲਜਾਂ ਹਸਪਤਾਲਾਂ

ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਲਈ

ਅਸੀਂ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਬੱਚੇ

ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਸੁਸ਼ੀਲ ਮਿਹਨਤੀ

ਹਰ ਉਜਰਤ

ਖਿੜੇ ਮੱਥੇ ਕਬੂਲਣ ਵਾਲੇ

ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬਚਪਨ ਜਵਾਨੀ

ਸਾਂਭ ਸੰਵਾਰ ਕੀਤੇ

ਉਹ ਪੂਰੇ ਤਿਆਰ

ਤੁਹਾਡੇ ਨਿੱਤ ਬਦਲਦੇ

ਮਿਆਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ

ਅਜੇ ਚੱਖਿਆ ਨਹੀਂ

ਇਹਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ

ਐਸ਼ ਪ੍ਰਸਤੀ ਦਾ ਸੁਆਦ

ਅਜੇ ਲੱਗੀ ਨਹੀਂ

ਇਹਨਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ

ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ ਹਵਾ

ਅਜਿਹਾ ਨਵਾਂ ਨਕੋਰ

ਵਧੀਆ ਸਸਤਾ ਮਾਲ

ਹੋਰ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲੇਗਾ

ਅਸੀਂ ਨਸਲ ਦਰ ਨਸਲ

ਤੁਹਾਡੀ ਖ਼ਰੀਦਦਾਰੀ

ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਲਈ

ਹੱਥ ਬੰਨ੍ਹ ਖੜ੍ਹੇ

ਵੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਗਾਂ

ਬੱਚਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਬਾਪ ਤੇ ਮਾਂ

ਹੌਲ਼ੀ ਹੌਲ਼ੀ

ਪੂਰਾ ਵਾੜਾ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਂ

ਆਓ ਖ਼ਰੀਦੋ

ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਲਓ

ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਲਈ ਚਾਹੀਦੇ

ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ

ਉਹ ਆਪ ਤੁਹਾਡੇ ਪਟੇ

ਗਲ਼ਾਂ ‘ਚ ਪਾਉਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ

ਬਹੁਤ ਨਿਗੂਣੇ ਲਾਲਚਾਂ ਲਈ

ਫ਼ਿਕਰ ਨਾ ਕਰੋ

ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ‘ਚ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ

ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ

ਕਦੀ ਮਾਣ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ

ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਏ

ਪਿੰਡ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ‘ਤੇ

ਤੁਹਾਡੀ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਨੂੰ

ਤੁਹਾਡਾ ਅਹਿਸਾਨ ਮੰਨਣਗੇ

ਸਾਡੇ ਕੋਲ਼

ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣ ਲਈ

ਹੋਰ ਹੈ ਵੀ ਕੀ ਸੀ

ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ

ਵਿਕਣ ਜੋਗੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸਿਵਾ

ਉਹ ਆ ਰਹੇ ਨੇ ਆਪ

ਤੁਹਾਡੇ ਜਗਮਗ ਕਰਦੇ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ

ਆਪਣਾ ਮੁੱਲ ਪਵਾਉਣ

ਅਸੀਂ ਭੇਜ ਰਹੇ ਹਾਂ

ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਬਣਾਉਣ

ਤੁਹਾਡੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ

ਹੋਰ ਪੱਕੀਆਂ ਕਰਨ

ਦੁੱਧ ਮੱਖਣਾਂ ਨਾਲ਼ ਪਲ਼ੀਆਂ ਜਵਾਨੀਆਂ

ਰੌਸ਼ਨ ਦਿਮਾਗ਼

ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਅਣਛੋਹ ਮੂਰਤਾਂ

ਸਿਰਫ਼ ਚੰਦ ਸਿੱਕਿਆਂ

ਰੰਗੀਨ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੇ ਇਵਜ਼

ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੰਡੀ ਆਉਣ ਦੀ ਵੀ

ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ

ਸਭ ਸਮਾਨ

ਆਪਣੇ ਖ਼ਰਚੇ ‘ਤੇ

ਆਪਣੇ ਆਪ

ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚੇਗਾ