ਕ਼ਲਮ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਹੈਨਜ਼ਮ
ਕ਼ਲਮ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਹੈ
ਕਿ ਜੋ ਉਸਨੇ ਲਿੱਖਾ
ਵਹੀ ਆਜ ਮੈਂ ਹੂੰ
ਵਹੀ ਆਜ ਤੂ ਹੈ
ਕ਼ਲਮ ਨੇ ਲਿੱਖਾ ਥਾ
ਕਿ ਜਬ ਭੀ ਜ਼ਬਾਨੋਂ ਪੇ ਪਹਿਰੇ ਲਗੇ ਹੈਂ
ਤੋ ਬਾਜ਼ੂ ਸਨਾਂ 1 ਤੋਲਤੇ ਹੈ
ਕਿ ਜਬ ਭੀ ਲਬੋਂ ਪਰ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਕੇ ਤਾਲੇ ਪੜੇ ਹੋਂ
ਤੋ ਜ਼ਿੰਦਾਂ ਜੇਲ੍ਹ ਕੇ ਦੀਵਾਰੋ-ਦਰ ਬੋਲਤੇ ਹੈਂ
ਕਿ ਜਬ ਹਰਫ਼ ਜ਼ੰਜੀਰ ਹੋਤਾ ਹੈ
ਸ਼ਮਸ਼ੀਰ ਹੋਤਾ ਹੈ ਆਖ਼ਿਰ
ਤੋ ਆਮਿਰ ਕੀ ਤਕ਼ਦੀਰ ਹੋਤਾ ਹੈ ਆਖ਼ਿਰ
ਕਿ ਜੋ ਹਰਫ਼ ਹੈ ਜ਼ੀਸਤ 2 ਕੀ ਆਬਰੂ ਹੈ
ਕ਼ਲਮ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਹੈ
..........
ਕ਼ਲਮ ਨੇ ਲਿੱਖਾ ਥਾ
ਯਹ ਧਰਤੀ ਉਸੀ ਕੀ ਹੈ ਜੋ
ਜ਼ੁਲਮ ਕੇ ਮੌਸਮ ਮੇਂ
ਖੁਲ੍ਹੇ ਆਸਮਾਨੋਂ ਤਲੇ
ਉਸਕੀ ਮਿੱਟੀ ਮੇਂ ਅਪਨਾ ਲਹੂ ਘੋਲਤਾ ਹੈ
ਜੋ ਅਪਨੇ ਲਹੂ ਕੀ ਤਮਾਜ਼ਤ 3 ਸੇ
ਜ਼ੁਲਫ਼ੇ-ਨਾਮੂ 4 ਕੀ ਗਿਰਹ ਖੋਲ੍ਹਤਾ ਹੈ
.............
ਵਹੀ ਉਸਕੀ ਪੋਰੋਂ ਕੇ ਮਸ 5 ਸੇ
ਸੁਕੂਤੇ-ਜ਼ਮੀਂ 6 ਬੋਲਤਾ ਹੈ
ਮਗਰ ਜਿਸਨੇ ਬੋਯਾ ਥਾ ਕਾਟਾ ਥਾ
ਉਸਕੇ ਮੁਕ਼ੱਦਰ ਮੇਂ ਨਾਨੇ-ਜਵੀਂ 7 ਤਕ ਨ ਥੀ
ਜਿਸਕਾ ਪੈਕਰ ਮਸ਼ੱਕ਼ਤ ਸੇ ਪਥਰਾ ਗਯਾ ਥਾ
ਉਸੀ ਸੇ ਇਬਾਰਤ 8 ਯਹ ਸਬ ਰੰਗੋ-ਬੂ ਹੈ
ਕ਼ਲਮ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਹੈ
.............
ਕ਼ਲਮ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਹੈ
ਕਿ ਉਸਨੇ ਲਿੱਖਾ ਥਾ
ਵੋ ਬਾਜ਼ੂ
ਜੋ ਪੱਥਰ ਸੇ ਹੀਰੇ ਤਰਾਸ਼ੇਂ
ਮਗਰ ਬੇ-ਨਿਸ਼ਾਂ ਉਨਕੇ ਘਰ
ਬੇ-ਕਫ਼ਨ ਉਨਕੀ ਲਾਸ਼ੇਂ
ਵਹੀ ਕੋਹਕਨ 9
ਜਿਨਕੇ ਤੇਸ਼ੇ ਪਹਾੜੋਂ ਕੇ ਦਿਲ ਚੀਰ ਡਾਲੇਂ
ਮਗਰ ਖ਼ੁਸਰਵਾਨੇ-ਜਹਾਂ 10 ਉਨਕੀ ਸ਼ੀਰੀਂ ਚੁਰਾ ਲੇਂ
ਵਹੀ ਜਿਸਕੇ ਜਿਸਮੋਂ ਕੇ ਪੈਵੰਦ
ਅਹਿਲੇ-ਹਵਸ ਕੀ ਕ਼ਬਾ ਮੇਂ ਲਗੇ ਥੇ
ਵਹੀ ਸਾਦਾ ਦਿਲ
ਜਿਨਕੀ ਨਜ਼ਰੇਂ ਫ਼ਲਕ ਪਰ ਜਮੀਂ ਥੀਂ
ਤੋ ਲਬ ਮੁਨਇਮੋਂ ਕੀ ਸਨਾ 11 ਮੇਂ ਲਗੇ ਥੇ
ਅਬ ਉਨਕੀ ਸਨਾ ਚਾਰ-ਸੂ ਹੈ
ਕ਼ਲਮ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਹੈ
******
ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ: 1 – ਭਾਲਾ, 2 – ਜ਼ਿੰਦਗੀ, 3 – ਗਰਮੀ, 4 – ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ੁਲਫ਼ਾਂ, 5 – ਸਪਰਸ਼, 6 – ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਸੱਨਾਟਾ/ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ, 7 – ਜੌਂ ਦੀ ਰੋਟੀ, 8 – ਲਿਖਾਵਟ, 9 – ਪਹਾੜ ਤੋੜਨ ਵਾਲ਼ਾ, 10 – ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ, 11 – ਦੌਲਤਮੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ
******
ਨਜ਼ਮ ਮੂਲ ਹਿੰਦੀ/ਉਰਦੂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰ: ਤਨਦੀਪ ਤਮੰਨਾ
