ਧਾਲੀਵਾਲ ਸਾਹਿਬ! ਇਕ ਅਰਸੇ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਉਰਦੂ ‘ਚ ਲਿਖੀ ਨਜ਼ਮ ਨਾਲ਼ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਵਾਉਣ ਲਈ ਤੁਹਾਡੀ ਮਸ਼ਕੂਰ ਹਾਂ। “...ਅਰਥ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੇ ਜਬ ਖੋਨੇ ਲਗੇਂ ਔਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਨ ਜਾਏ ਬਾਰੇ-ਅਲਮ ,
ਤੋ ਜਹਾਨੇ-ਹਸਤੀ ਮੇਂ ਅਪਨੀ ਖ਼ੁਦਾ ਕੀ ਤੌਫ਼ੀਕ ਸੇ ਖ਼ੁਦ ਕੀ ਜੁਸਤਜੂ ਕਰ...”
ਬਹੁਤ ਖ਼ੂਬ! ਆਰਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮੁਬਾਰਕਾਂ ਕਬੂਲ ਕਰੋ ਜੀ।
ਅਦਬ ਸਹਿਤ
ਤਨਦੀਪ ਤਮੰਨਾ
******
ਅੰਦਾਜ਼ੇ-ਹਸਤੀ
ਨਜ਼ਮ
ਅਪਨਾ ਅੰਦਾਜ਼ੇ-ਹਸਤੀ ਨਾ ਖੋਨਾ ਕਿਸੀ ਭੀ ਹਾਲਾਤ ਮੇਂ ਮੇਰੇ ਹਮਸਫ਼ਰ।
ਮਿਲਾ ਕੇ ਖ਼ੁਦ ਕੋ ਖ਼ੁਦ ਕੀ ਸਹਰ ਸੇ ਤੂ ਆਫ਼ਾਤ 1 ਕੇ ਅੰਧੇਰੋਂ ਸੇ ਗੁਜ਼ਰ।
ਦਰਦੋ-ਮਸਾਇਬ 2 ਕੇ ਲਮਹਾਤ ਸੇ ਤੂ ਜੋ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹਾ ਹੈ ਮੇਰੇ ਹੰਮ-ਨਵਾ 3,
ਤਰਾਸ਼ ਰਹੇ ਹੈਂ ਯਿਹ ਮਿਲ ਕਰ ਤੇਰੇ ਵਜੂਦ ਮੇਂ ਤੇਰਾ ਅਖ਼ਲਾਕ ਤੇਰੀ ਨਜ਼ਰ।
ਰਿਸ਼ਤੋਂ ਕੀ ਪਾਕੀਜ਼ਗੀ ਕੋ ਬੇਅਦਬ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਹਰ ਕ਼ਦਮ ਪੇ ਵੋਹ ਲੋਗ,
ਜੋ ਹੋਤੇ ਨਹੀਂ ਵਾਕਿਫ਼ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੇ, ਜਿਨ੍ਹੇ ਆਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੀਨੇ ਕਾ ਹੁਨਰ।
ਜਿਸ ਕੋ ਛੁਹਤੇ ਹੀ ਟੂਟ ਜਾਤਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਅਰਮਾਨੋਂ ਕਾ ਪਾਕ ਆਈਨਾ,
ਜੋ ਜਾਤੀ ਹੈ ਤੇਰੀ ਤਬਾਹੀ ਕੀ ਤਰਫ਼, ਬਦਲ ਡਾਲੋ ਐਸੀ ਰਾਹਗੁਜ਼ਰ।
ਜਲਾ ਡਾਲੇ ਜੋ ਤੇਰਾ ਹਰ ਏਕ ਜ਼ੱਰਾ, ਬਨ ਕਰ ਚਿੰਗਾਰੀ ਅਜ਼ੀਯਤ 4 ਕੀ,
ਜਿਸ ਕੇ ਦਾਮਨ ਮੇਂ ਹੋਂ ਆਂਸੂ ਖ਼ੂਨ ਕੇ ਨਾ ਚਲਨਾ ਕਭੀ ਐਸੀ ਰਾਹ ਪਰ।
ਤੇਰੇ ਹਾਥੋਂ ਕੀ ਲਕੀਰੋਂ ਮੇਂ ਲਿਖੀ ਹੈ ਤੇਰੀ ਸ਼ਿਕਸਤ 5 ਨਾ ਸੋਚਨਾ ਯਿਹ ਕਭੀ,
ਬਦਬਖ਼ਤ ਵਕ਼ਤ ਨਹੀਂ ਰਹਿਤਾ ਸਦਾ ਤੂ ਸਰ ਉਠਾ ਕੇ ਚੱਲ ਅਹਿਲੇ-ਨਜ਼ਰ 6।
ਯਕੀਂ ਖ਼ੁਦ ਪੇ ਹੋ ਗ਼ਰ ਤੋ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਤਾਮੀਰ ਨਏ ਰਾਸਤੇ ਹਰ ਕ਼ਦਮ ਪੇ ਕ਼ਦਮ,
ਜ਼ਿੰਦਾ-ਦਿਲੋਂ ਕੀ ਰਗ ਰਗ ਮੇਂ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਸਾਰੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਸੁਕੂਨ ਕੇ ਅਕਸਰ।
ਅਰਥ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੇ ਜਬ ਖੋਨੇ ਲਗੇਂ ਔਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਨ ਜਾਏ ਬਾਰੇ-ਅਲਮ 7,
ਤੋ ਜਹਾਨੇ-ਹਸਤੀ ਮੇਂ ਅਪਨੀ ਖ਼ੁਦਾ ਕੀ ਤੌਫ਼ੀਕ 8 ਸੇ ਖ਼ੁਦ ਕੀ ਜੁਸਤਜੂ ਕਰ।
ਪਾਬੰਦੇ-ਸਲਾਸਲ 9 ਰਖਤੇ ਹੈਂ ਤੇਰੀ ਮੰਜ਼ਿਲੇ-ਹਯਾਤ ਕੇ ਕਾਰਵਾਂ ਕੋ ਜੋ ਲੋਗ,
ਦੇ ਕਰ ਸ਼ਿਕਸਤ ਉਨ ਕੋ ਐ ‘ਦਰਸ਼ਨ’ ਤੂ ਅਪਨੀ ਰਾਹੇ-ਹੱਕ਼ ਹਾਸਿਲ ਕਰ।
*****
ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ: ਆਫ਼ਾਤ:ਮੁਸੀਬਤਾਂ, ਕਸ਼ਟ, ਮਸਾਇਬ: ਔਕੜਾਂ, ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ । ਹੰਮ-ਨਵਾ: ਇਕੋ ਜਿਹੀ ਬੋਲੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ, ਅਜ਼ੀਯਤ: ਦੁੱਖ-ਤਕਲੀਫ਼, ਸ਼ਿਕਸਤ: ਹਾਰ । ਅਹਿਲੇ-ਨਜ਼ਰ: ਨਿਗ੍ਹਾ ਵਿਚ ਅਸਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ, ਬਾਰੇ-ਅਲਮ: ਗ਼ਮਾਂ ਦਾ ਬੋਝ, ਤੌਫ਼ੀਕ: ਖ਼ੁਦਾ ਦੀ ਰਹਿਬਰੀ, ਪਾਬੰਦੇ-ਸਲਾਸਲ : ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਉਣਾ, ਕ਼ੈਦ ਕਰਨਾ (ਸਲਾਸਲ: ਜ਼ੰਜੀਰ)
