ਕਮਲ ਕੰਗ - ਨਜ਼ਮ

ਦੋਸਤੋ! ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਕਮਲ ਕੰਗ ਜੀ ਪੰਜਾਬ ਗਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੰਜਾਬ ਫੇਰੀ ਦੇ ਮੁਤੱਲਕ ਇਕ ਕਵਿਤਾ ਘੱਲੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਪ ਸਭ ਨਾਲ਼ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹਾਂ। ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪੰਜਾਬ ਗਈ ਤਾਂ ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਹੀ ਅਹਿਸਾਸ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਮਨ ਵਲੂੰਧਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਹੁਣ ਇੰਡੀਆ ਹਰ ਕੁੜੀ ਦਾ ਬੁਆਏ ਫਰੈਂਡ ਅਤੇ ਹਰ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਗਰਲ ਫਰੈਂਡ ਹੈ। ਮਾਂ-ਬਾਪ ਖ਼ੁਦ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਨਾਲ਼ ਦਸਦੇ ਨੇ ਕਿ ਭਾਈ ਸਾਡੀ ਤਾਂ ਕੁੜੀ ਦਾ ਬੁਆਏ ਫਰੈਂਡ ਹੈ, ਉਹਨੂੰ ਮਿਲ਼ਣ ਗਈ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਵਿਆਹ ਵੀ ਦਿਖਾਵੇ ਦੇ ਹਨ।
-----
ਲੁਧਿਆਣੇ ਮਾਡਲ ਟਾਊਨ ‘ਚ ਮੇਨ ਰੋਡ ਤੇ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਗੜੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰੇਆਮ ਬੀਅਰ ਅਤੇ ਵਾਈਨ ਪੀਂਦਿਆਂ ਵੇਖ ਮਨ ‘ਚ ਸੋਚਿਆ, ( ਸਭ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪਤੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਤੇ ਮੀਟ ਤੋਂ ਮੈਨੂੰ ਹੱਦ ਦਰਜ਼ੇ ਦੀ ਨਫ਼ਰਤ ਹੈ ) ਅਜਿਹਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੰਜਾਬ, ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਹਿਜਰਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸੂਟ/ਦੁਪੱਟੇ ਤਾਂ ਉੱਡ ਹੀ ਗਏ ਹਨ....ਜਿੱਧਰ ਵੇਖੋ ਜੀਨਾਂ, ਜਾਂ ਜਿਸਮ ਦਿਖਾਊ ਕੱਪੜੇ। ਜਿਹੜੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਲਜ/ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਘੱਲਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਗਲ਼ ਗੂਠਾ ਦੇ ਕੇ ਡਿਮਾਂਡਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤੇ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਸਪੌਟਸ ਵੀ ਅੱਯਾਸ਼ੀ ਦੇ ਅੱਡੇ ਹਨ। ਕਮਲ ਜੀ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾਲ਼ ਮੈਂ ਸੌ-ਫੀਸਦੀ ਸਹਿਮਤ ਹਾਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੀ ਖੂੰਹਦੀ ਕਸਰ ਪੂਜਾ ਦੇ ਘਟੀਆ ਦੋਗਾਣਿਆਂ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲਾਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮਾਂ-ਬਾਪ ਨੂੰ ਕੋਈ ਇਲਮ ਨਹੀਂ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀਹਦੇ ਫੋਨ ਆਉਂਦੇ ਨੇ ਤੇ ਉਹ ਕੀਹਨੂੰ ਮਿਲ਼ਣ ਜਾਂਦੇ ਨੇ। ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੁੜੀਆਂ ਵੀ ਡਰੱਗਜ਼ ਲੈਂਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਲੁਕ-ਛਿਪ ਕੇ ਬਣਾਏ ਜਿਸਮਾਨੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਕਰਕੇ ਏਡਜ਼ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫ਼ੈਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਖ਼ਿਆਲ 'ਚ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਕੈਨੇਡਾ ਵਰਗੇ ਮੁਲਕਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਪੰਜਾਬ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਕਿ ਵੱਟੇ 'ਚ ਭੂਆ/ਮਾਸੀ/ਮਾਮੇ/ਚਾਚੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਆ ਜਾਣਗੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ਼ ਸੋਚਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ।

-----

ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਦਾਲ਼ਾਂ, ਆਪਣੇ ਲੋਕ ਭੁੱਲ ਚੁੱਕੇ ਨੇ, ਜਾਓ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਭੂਆ ਜੀ ਵਰਗੇ ਫੜ੍ਹ ਮਾਰ ਕੇ ਆਖਣਗੇ ਕਿ ਮੇਰੀ ਭਤੀਜੀ ਏਨੇ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਆਈ ਹੈ....ਦੇਖ ਬੇਟਾ! ਅਸੀਂ ਤੇਰੇ ਲਈ ਪੀਜ਼ਾ ਆਰਡਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਾਡੀ ਨੂੰਹ ਤਾਂ ਬੱਸ ਪੀਜ਼ਾ, ਨੂਡਲਜ਼ ਤੇ ਬਰਗਰ ਹੀ ਖਾਂਦੀ ਹੈ, ਦੇਸੀ ਖਾਣੇ ਅਜਕੱਲ੍ਹ ਕੌਣ ਖਾਂਦਾ ਹੈ? ਕੋਈ ਦੱਸਣ ਵਾਲ਼ਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਭਲਿਓ ਲੋਕੋ! ਅਸੀਂ ਇੱਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਦੇ ਹਾਂ, ਵੈਜੀਟੇਰੀਅਨ, ਨੌਨ-ਡਰਿੰਕਰ, ਨੌਨ ਸਮੋਕਰ ਹਾਂ....ਆਪਣੇ ਰਸਮੋ-ਰਿਵਾਜ਼, ਤਹਿਜ਼ੀਬ... ਸ਼ਰਮ-ਹਯਾ ਸਾਂਭੀ ਬੈਠੇ ਹਾਂ....ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਓ???? ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ੋਂ ਤਾਂ ਕਈ ਗੋਰੇ ਹੀ ਚੰਗੇ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ‘ਚ ਵਿਕਟੋਰੀਅਨ ਸਮੇਂ ਵਰਗਾ ਸਖ਼ਤ ਕਾਇਦਾ-ਕਾਨੂੰਨ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਡੈਡੀ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ‘ਚ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਰੰਗ-ਢੰਗ ਵੇਖ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਹੜੀ ਟਿਕਟ ਮਿਲ਼ਦੀ ਹੈ ਵੈਨਕੂਵਰ ਦੀ ਓ.ਕੇ. ਕਰ ਦਿਓ...ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਏਥੇ ਰਹਿਣਾ। ਉਦੋਂ ਦਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇੰਡੀਆ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਨ ਦੀ ਹੀਆ ਨਹੀਂ ਪਿਆ।

-----

ਦੋਸਤੋ! ਕਮਲ ਜੀ ਦੀ ਏਨੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਨਜ਼ਮ ਨੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਚੇਤੇ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬੇਹੱਦ ਸ਼ੁਕਰੀਆ। ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਵੀ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਵਾਪਰਿਆ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਲਿਖ ਕੇ ਜ਼ਰੂਰ ਭੇਜੋ ਤਾਂ ਜੋ ਜਿਹੜੇ ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਬਹੁਤ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਉੱਥੇ ਨਹੀਂ ਗਏ, ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ‘ਚ ਆਏ ਸਮਾਜਿਕ ਬਦਲਾਵਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂੰ ਹੋ ਸਕਣ ਅਤੇ ਇੰਡੀਆ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਸਕਣ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ ਇਕ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਟਿਕਟ ਓ.ਕੇ. ਕਰਵਾਉਣੀ ਪਊ.. J ਦੋਸਤੋ! ਮੈਂ ਵੀ ਜੋ ਅੱਖੀਂ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਰੂਹ ਨਾਲ਼ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਉਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਮਕਸਦ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਕਦਾਚਿੱਤ ਨਹੀਂ । ਕਮਲ ਜੀ ਨੂੰ ਏਨੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖਣ ਤੇ ਆਰਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮੁਬਾਰਕਾਂ। ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ।

ਅਦਬ ਸਹਿਤ

ਤਨਦੀਪ ‘ਤਮੰਨਾ’

************

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ

ਨਜ਼ਮ

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ, ਚੇਤੇ ਆਇਆ

ਬੇਲੀ ਮਿੱਤਰ, ਖੂਹ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ

ਵਗਦਾ ਪਾਣੀ, ਨੱਚਦੀਆਂ ਛੱਲਾਂ

ਸੱਥ ਵਿੱਚ ਹੱਸਦੇ, ਬਾਬੇ ਪੋਤੇ

ਕੁਝ ਲਿਬੜੇ ਕੁਝ, ਨਾਹਤੇ ਧੋਤੇ

ਤਾਸ਼ ਦੀ ਬਾਜ਼ੀ, ਛੂਹਣ ਛੁਹਾਈਆਂ

ਬੋੜ੍ਹ ਦੀ ਛਾਵੇਂ, ਮੱਝੀਆਂ ਗਾਈਆਂ

ਚੇਤੇ ਕਰ ਕੇ, ਮਨ ਭਰ ਆਇਆ

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ, ਚੇਤੇ ਆਇਆ

.....

ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਹੁਣ, ਸ਼ਕਲ ਬਦਲ ਗਈ

ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੁਣ, ਅਕਲ ਬਦਲ ਗਈ

ਖੇਤੀ ਦੇ ਹੁਣ, ਸੰਦ ਬਦਲ ਗਏ

ਕੰਮ ਦੇ ਵੀ ਹੁਣ, ਢੰਗ ਬਦਲ ਗਏ

ਟਾਹਲੀ ਤੇ ਕਿੱਕਰਾਂ ਮੁੱਕ ਗਈਆਂ

ਤੂਤ ਦੀਆਂ ਨਾ, ਝਲਕਾਂ ਪਈਆਂ

ਸੱਥ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਨਾ, ਮਹਿਫ਼ਿਲ ਲੱਗਦੀ

ਬਿਜਲੀ ਅੱਗੇ, ਵਾਂਗ ਹੈ ਭੱਜਦੀ

ਪਿੰਡ ਵੇਖ ਕੇ, ਚਾਅ ਚੜ੍ਹ ਆਇਆ

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ, ਚੇਤੇ ਆਇਆ

.....

ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੜਕ ਨੂੰ, ਸੁਰਤ ਹੈ ਆਈ

ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਪਰ, ਪਈ ਤੜਫਾਈ

ਬਾਈਪਾਸਾਂ ਤੇ, ਟੋਲ ਨੇ ਲੱਗੇ

ਐਪਰ ਬੰਦਾ, ਪਹੁੰਚੇ ਝੱਬੇ

ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੇ, ਵੱਟ ਹਨ ਕੱਢੇ

ਤਾਹੀਂ ਮਿਲਾਵਟ, ਜੜ੍ਹ ਨਾ ਛੱਡੇ

ਵਿਓਪਾਰੀ ਹੈ, ਹੱਸਦਾ ਗਾਉਂਦਾ

ਮਾੜਾ ਰੋਂਦਾ, ਘਰ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ

ਅਜੇ ਰੁਪਈਆ, ਪਿਆ ਕੁਮਲ਼ਾਇਆ

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ, ਚੇਤੇ ਆਇਆ

.....

ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ, ਵਧਣ ਨਾ ਫੁੱਲਣ

ਚਿੜੇ ਹਨੇਰੀ, ਵਾਂਗੂੰ ਝੁੱਲਣ

ਟੀ ਵੀ ਵਿੱਚ ਹੁਣ, ਸੂਟ ਨਾ ਦਿਸਦਾ

ਸੁਰ ਸੰਗਮ ਦਾ, ਰੂਟ ਨਾ ਦਿਸਦਾ

ਮਿਸ ਪੂਜਾ ਨੇ, ਲੁੱਟ ਲਏ ਸਾਰੇ

ਸੋਲੋ ਫਿਰਦੇ, ਮਾਰੇ ਮਾਰੇ

ਬੱਬੂ ਮਾਨ ਨੇ, ਬਾਬੇ ਰੋਲ਼ੇ

ਢੱਡਰੀਆਂ ਵਾਲ਼ੇ, ਦੀ ਪੰਡ ਖੋਲ੍ਹੇ

ਮਾਨ ਪੰਜਾਬ ਨੇ, ਜਦੋਂ ਜਿਤਾਇਆ

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ, ਚੇਤੇ ਆਇਆ

.....

ਇਕ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਦੋ ਦੋ ਠੇਕੇ

ਚੋਬਰ ਮੁੰਡੇ, ਕਿਤੇ ਨਈਂ ਵੇਖੇ

ਭਈਆਂ ਦਾ, ਲੁਧਿਆਣੇ ਕਬਜ਼ਾ

ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਦਾ, ਮਰਿਆ ਜਜ਼ਬਾ

ਲੀਡਰ ਫਿਰਨ, ਰੰਗਾਉਂਦੇ ਪੱਗਾਂ

ਚੁਣ ਦੇ ਸੋਚ ਕੇ, ਸੱਜਾ ਖੱਬਾ

ਪਰ ਪੰਜਾਬ, ਅਜੇ ਵੀ ਹੱਸਦਾ

ਮਰਦਾ ਮਰਦਾ, ਜਿਉਂਦਾ ਵੱਸਦਾ

ਹਾਲਤ ਵੇਖ, ਤਰਸ ਸੀ ਆਇਆ

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ, ਚੇਤੇ ਆਇਆ

.....

ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਤੇ, ਪੀਜ਼ਾ ਬਰਗਰ

ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਨੇ, ਅੱਜ ਇਹ ਘਰ ਘਰ

ਧਰਤੀ ਹੇਠਾਂ, ਮੋਟਰ ਦੱਬੀ

ਪਾਣੀ ਜਾਂਦਾ, ਨੀਵਾਂ ਨੱਠੀ

ਵਿੱਚ ਕੋਠੀਆਂ, ਵਸਦੇ ਭਈਏ

ਡਾਲਰ ਰੁਲ਼ਦਾ, ਵਿੱਚ ਰੁਪਈਏ

ਭਾਰਤ ਨੇ ਹੋਰ, ਦਗਾ ਕਮਾਇਆ

ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਹਰ, ਨੋਟ ਤੇ ਲਾਇਆ

ਭਗਤ, ਸਰਾਭਾ, ਗਿਆ ਭੁਲਾਇਆ

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ, ਚੇਤੇ ਆਇਆ

.....

ਮੰਡੀ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਫਸਲ ਹੈ ਰੁਲ਼ਦੀ

ਅਸਲੀ ਕੀਮਤ, ਕਦੇ ਨਾ ਮਿਲ਼ਦੀ

ਵਿੱਚ ਦੁਆਬੇ, ਲੱਭੇ ਨਾ ਗੰਨਾ

ਮਿੱਲਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਫਿਰੇ ਨਾ ਬੰਦਾ

ਕਿਤੇ ਸਕੋਰਪੀਓ, ਕਿਤੇ ਸਕੌਡਾ

ਕਿਤੇ ਬਲੈਰੋ, ਕਿਤੇ ਹੈ ਹੌਂਡਾ

ਲੀਡਰ ਰੱਖਦੇ, ਲੈਕਸਸ ਥੱਲੇ

ਐਸ ਜੀ ਪੀ ਸੀ, ਟੋਇਟਾ ਝੱਲੇ

ਬਾਬਿਆਂ ਔਡੀ, ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਇਆ

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ ਚੇਤੇ ਆਇਆ

.....

ਗੁਰੂਆਂ, ਪੀਰਾਂ, ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ

ਹੀਰਾਂ ਸੱਸੀਆਂ, ਦੇ ਸ਼ਬਾਬ ਨੂੰ

ਲੁੱਟਣ ਵਾਲ਼ੇ, ਲੁੱਟੀ ਜਾਂਦੇ

ਕੁੱਟਣ ਵਾਲ਼ੇ, ਕੁੱਟੀ ਜਾਂਦੇ

ਵਿਹਲੜ ਪਏ ਨੇ, ਮੌਜ ਮਾਣਦੇ

ਕੰਮ ਨੂੰ ਓਹ ਤਾਂ, ਝੱਖ ਜਾਣਦੇ

ਐਪਰ ਅੱਗੇ, ਵੱਧਦਾ ਜਾਂਦਾ

ਸਦਾ ਤਰੱਕੀ, ਕਰਦਾ ਜਾਂਦਾ

'ਕੰਗ' ਪੰਜਾਬ ਹੈ, ਦੂਣ ਸਵਾਇਆ

ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ, ਚੇਤੇ ਆਇਆ

ਮੁੜ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ, ਚੇਤੇ ਆਇਆ

ਕਮਲ ਕੰਗ - ਗੀਤ

ਘਟਾ ਸਾਉਣ ਦੀ

ਗੀਤ

ਜਦ ਘਟਾ ਸਾਉਣ ਦੀ ਵਰ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦ ਬਿਰਹੋਂ ਸੰਗ ਠਰਦੀ ਹੈ

ਕੁਝ ਤੇਰੀਆਂ ਮੇਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਓਹ, ਪੌਣਾਂ ਦੇ ਸੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ

ਜਦ ਘਟਾ ਸਾਉਣ ਦੀ ਵਰ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦ....

----

ਜਦੋਂ ਵਰਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਆਉਂਦੀ, ਵਾਛੜ ਠਰੀਆਂ ਕਣੀਆਂ ਦੀ,

ਮੈਨੂੰ ਆਉਂਦੀ ਯਾਦ ਉਦੋਂ ਹੀ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦ ਤੇ ਬਣੀਆਂ ਦੀ

ਤੂੰ ਵੀ ਆਜਾ ਸਾਉਣ ਦੇ ਵਾਂਗੂੰ, ਬਣ ਕੇ ਬੁੱਲਾ ਪੌਣ ਦੇ ਵਾਂਗੂੰ

ਮਰਜਾਣੀ ਇਹ ਰੁੱਤ ਅਠਖੇਲੀਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ,

ਜਦ ਘਟਾ ਸਾਉਣ ਦੀ ਵਰ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦ....

----

ਕਦੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਕਾਲ਼ੀ ਬੱਦਲੀ, ਪਿੰਡ ਦੇ ਉੱਤੇ ਛਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,

ਜੀਅ ਜਨੌਰ ਤੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬੱਚੇ, ਸਭ ਨੂੰ ਝੂੰਮਣ ਲਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ

ਰਹਿ ਜਾਵਾਂ ਮੈਂ ਕੱਲੀ-ਕਾਰੀ, ਹਿਜਰ 'ਚ ਸੜ੍ਹਦੀ ਇਕ ਦੁਖਿਆਰੀ

ਉਸ ਵੇਲ਼ੇ ਜੋ ਤਿਲ਼ ਤਿਲ਼ ਕਰਕੇ ਮਰਦੀ ਹੈ,

ਜਦ ਘਟਾ ਸਾਉਣ ਦੀ ਵਰ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦ....

----

ਮਾਲੀ ਦੇ ਬਿਨ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਭਲਿਆ, ਕੀਕਣ ਫੁੱਲ ਕਦੀ ਖਿੜਿਆ ਵੇ,

'ਕੰਗ' ਮੁਕਾ ਕੇ ਪੰਧ ਲੰਮੇਰੇ, ਖੋਹਲ ਤੂੰ ਬੂਹਾ ਭਿੜਿਆ ਵੇ

ਹਿਜਰ ਦਾ ਨ੍ਹੇਰਾ ਵਧਦਾ ਜਾਵੇ, ਤੇਲ ਦੀਵੇ 'ਚੋਂ ਘਟਦਾ ਜਾਵੇ

ਆ ਜਾ ਤੇਰੀ ਕਮਲ਼ੀ ਹਉਕੇ ਭਰਦੀ ਹੈ,

ਜਦ ਘਟਾ ਸਾਉਣ ਦੀ ਵਰ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦ....

ਕਮਲ ਕੰਗ - ਗੀਤ

ਪੈਂਤੀ
ਗੀਤ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ,

ਵਸ ਕੇ ਵਿੱਚ ਪਰਦੇਸ ਵੀ, ਤੈਨੂੰ ਹਰ ਪਲ ਚਾਹਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ

ਲਿੱਪੀ ਗੁਰਮੁਖੀ ਰਾਣੀਏ ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਨੀ ਤੈਥੋਂ ਸਦਕੇ ਜਾਵਾਂ.....

----

ਊੜਾ ਐੜਾ ਈੜੀ ਸੱਸਾ, ਹਾਹਾ ਹਰ ਦਮ ਯਾਦ ਕਰਾਂ,

ਕੱਕਾ ਖੱਖਾ ਗੱਗਾ ਘੱਗਾ, ਙੰਙੇ ਨੂੰ ਫਰਿਆਦ ਕਰਾਂ

ਚੱਚਾ ਛੱਛਾ ਸੋਹਣੀਏ, ਮੈਂ ਗਲ਼ ਨੂੰ ਲਾਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ,

ਵਸ ਕੇ ਵਿੱਚ ਪਰਦੇਸ ਵੀ, ਤੈਨੂੰ ਹਰ ਪਲ ਚਾਹਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ

ਲਿੱਪੀ ਗੁਰਮੁਖੀ ਰਾਣੀਏ ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਨੀ ਤੈਥੋਂ ਸਦਕੇ ਜਾਵਾਂ.....

----

ਜੱਜਾ ਝੱਜਾ ਞੱਈਆਂ ਮੈਨੂੰ, ਸਾਹਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਪਿਆਰੇ ਨੇ,

ਟੈਂਕਾ ਠੱਠਾ ਡੱਡਾ ਢੱਡਾ, ਣਾਣਾ ਰਾਜ ਦੁਲਾਰੇ ਨੇ

ਤੱਤੇ ਥੱਥੇ ਬਿਨਾਂ ਮੈਂ ਪਲ ਵਿੱਚ ਮਰ ਜਾਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ,

ਵਸ ਕੇ ਵਿੱਚ ਪਰਦੇਸ ਵੀ, ਤੈਨੂੰ ਹਰ ਪਲ ਚਾਹਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ

ਲਿੱਪੀ ਗੁਰਮੁਖੀ ਰਾਣੀਏ ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਨੀ ਤੈਥੋਂ ਸਦਕੇ ਜਾਵਾਂ.....

----

ਦੱਦਾ ਧੱਦਾ ਨੱਨਾ ਪੱਪਾ, ਪੈਂਤੀ ਦਾ ਪਰਵਾਰ ਨੇ,

ਫੱਫਾ ਬੱਬਾ ਭੱਬਾ ਮੱਮਾ, ਸਾਡੇ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਨੇ

ਯੱਈਏ ਨਾਲ਼ ਮੈਂ ਯਾਰੀਆਂ ਜੀਅ ਤੋੜ ਚੜਾਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ,

ਵਸ ਕੇ ਵਿੱਚ ਪਰਦੇਸ ਵੀ, ਤੈਨੂੰ ਹਰ ਪਲ ਚਾਹਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ

ਲਿੱਪੀ ਗੁਰਮੁਖੀ ਰਾਣੀਏ ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਨੀ ਤੈਥੋਂ ਸਦਕੇ ਜਾਵਾਂ.....

----

ਰਾਰਾ ਲੱਲਾ ਵਾਵਾ ੜਾੜਾ, ਆਉਂਦੇ ਵਿੱਚ ਆਖ਼ੀਰ ਨੇ

'ਕੰਗ' ਦੇ ਵਾਂਗੂੰ ਇਹ ਵੀ ਸਾਰੇ ਪੈਂਤੀ ਦੀ ਜਾਗੀਰ ਨੇ

ਪੈਂਤੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ, ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜੜਾਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ,

ਵਸ ਕੇ ਵਿੱਚ ਪਰਦੇਸ ਵੀ, ਤੈਨੂੰ ਹਰ ਪਲ ਚਾਹਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵਾਂ

ਲਿੱਪੀ ਗੁਰਮੁਖੀ ਰਾਣੀਏ ਤੈਨੂੰ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀਏ, ਨੀ ਤੈਥੋਂ ਸਦਕੇ ਜਾਵਾਂ.....

ਕਮਲ ਕੰਗ - ਨਜ਼ਮ

ਮੁਲਾਕਾਤ ਵਾਲ਼ਾ ਦਿਨ
ਨਜ਼ਮ

"ਤੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਆਪਣੀ,

ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ?

ਕਦੋਂ ਮਿਲੇ ਸਾਂ ਆਪਾਂ?

ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ", ਤੂੰ ਪੁੱਛਿਆ।

"ਹਾਂ, ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ?”

ਮੈਂ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਅਗਾਂਹ ਬੋਲਿਆ,

"ਗੱਲ ਤਾਂ ਏਸੇ ਸਦੀ ਦੀ ਹੀ ਹੈ,

ਦਿਨ, ਤਾਰੀਖ, ਮਹੀਨਾ, ਸਾਲ?

ਹਾਂ ਯਾਦ ਆਇਆ......

ਸ਼ਾਇਦ ਓਸ ਦਿਨ...

ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 9/11 ਹੋਇਆ ਸੀ,

ਜਾਂ ਫਿਰ ਓਸ ਦਿਨ

ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਰਾਕ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ,

ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ

ਓਸ ਦਿਨ ਤਾਂ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ

ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਹੋਏ ਸਨ,

ਖ਼ੌਰੇ ਮੈਨੂੰ ਭੁਲੇਖਾ ਲੱਗਿਆ,

ਓਸ ਦਿਨ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਬੰਬੇ,

ਬੰਬ ਫਟੇ ਸਨ,

ਜਾਂ ਫੇਰ ਮੈਂ ਟਪਲਾ ਖਾ ਗਿਆ ਲੱਗਦਾਂ!

ਓਸ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ,

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਚੜ੍ਹੀਆਂ ਸਨ,

ਭਾਰਤੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਤੇ ਹੋਏ

ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ!

.......

"ਨਹੀਂ!,

ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ 'ਚੋਂ,

ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ"

ਤੂੰ ਸਹਿਜ ਸੁਭਾ ਆਖਿਆ!

"ਅੱਛਾ, ਮੈਂ ਯਾਦ ਕਰਦਾਂ"

ਮੈਂ ਫੇਰ ਸੋਚਾਂ ਦੇ ਆਰ ਲਾਈ....

"ਹਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਓਸ ਦਿਨ,

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਕ ਖੂਹ 'ਚੋਂ,

ਅਣਜੰਮੀਆਂ ਧੀਆਂ ਦੇ

ਭਰੂਣ ਮਿਲੇ ਸਨ,

ਜਾਂ ਓਸ ਦਿਨ

ਸਾਡੇ ਮੁਲਖ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ,

ਪੁਰਾਣੀ ਵਰਗੀ ਹੀ,

ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ ਸੀ,

ਜਾਂ ਫੇਰ ਓਸ ਦਿਨ

ਜੀ-8 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ

ਸਾਂਝੀ ਵਾਰਤਾ ਹੋਈ ਸੀ ਕਿ,

ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ

ਕਿਵੇਂ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾਵੇ?

ਹਾਂ ਸੱਚ ਇਹ ਦਿਨ ਹੋ ਸਕਦੈ!

ਜਿਸ ਦਿਨ ਯੂ.ਐੱਨ.ਓ ਨੇ,

ਇਰਾਕ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ

ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਘੁਰਕੀ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਨੇ

ਚੁੱਪ ਵੱਟ ਰੱਖੀ ਸੀ।

.........

"ਨਹੀਂ! ਨਹੀਂ!! ਨਹੀਂ!!!"

ਤੇਰਾ ਜਵਾਬ ਆਇਆ।

.........

"ਅੱਛਾ, ਚੱਲ ਛੱਡ

ਕਦੀ ਫੇਰ ਸੋਚਾਂਗਾ..."

ਕਹਿ ਕੇ,

ਮੈਂ.......

ਮਹਿਬੂਬਾ ਤੋਂ........... ਪਿੱਛਾ ਛੁਡਾਇਆ!

ਕਮਲ ਕੰਗ - ਨਜ਼ਮ

ਚੁੱਪ
ਨਜ਼ਮ

ਲੰਮੀ ਚੁੱਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ
"ਤੈਨੂੰ ਇਕ ਗੱਲ ਕਹਾਂ?"
ਆਖਿਆ ਸੀ ਤਾਂ,
"ਕਹਿ ਨਾ" ਕਹਿ ਕੇ
ਉਸ ਹੁੰਗਾਰਾ ਭਰਿਆ ਸੀ।
"........."
ਪਰ ਮੇਰੀ ਚੁੱਪ ਕੋਲ਼,
ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਗੈਰ
ਹੋਰ ਸ਼ਾਇਦ
ਸ਼ਬਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ।
ਮੈਂ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ....
ਉਹ ਵੀ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ।
ਪਲ ਗੁਜ਼ਰੇ,
ਮਹੀਨੇ ਗੁਜ਼ਰੇ,
ਆਖ਼ਰ ਸਾਲ ਵੀ ਗੁਜ਼ਰ ਗਏ....
ਅੱਜ ਉਹ ਫਿਰ ਮਿਲ਼ਿਆ,
ਹਵਾ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਬੁੱਲੇ ਵਾਂਗ...
ਮੈਂ.....
ਫਿਰ ਟਾਹਣੀਆਂ ਵਾਂਗ
ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਖੜ੍ਹਾ ਰਿਹਾ
ਤੇ ਉਹ
ਮੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਦੀ ਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ
ਗੁਜ਼ਰ ਗਿਆ
ਪਲਾਂ ਵਾਂਗ,
ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਾਂਗ,
ਸਦੀਆਂ ਵਰਗੇ ਸਾਲਾਂ ਵਾਂਗ.....!

ਕਮਲ ਕੰਗ - ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ

ਘਿਰਣਾ
ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ

ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਸੰਗਮਰਮਰੀ ਪੌੜੀਆਂ ਤੇ ਬੁੱਢੀ ਮਾਈ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਰੰਗ ਸਾਂਵਲਾ, ਹੱਠੀਆਂ ਦੀ ਮੁੱਠ ਜਿਹਾ ਸਰੀਰ, ਮੈਲ਼ੇ ਕੁਚੈਲ਼ੇ ਕੱਪੜੇ, ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਘਸਮੈਲ਼ੇ ਸ਼ੀਸ਼ਿਆਂ ਵਾਲ਼ੀ ਐਨਕ। ਐਨਕ ਦੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਡੰਡੀਆਂ ਧਾਗੇ ਨਾਲ਼ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਨੇ ਜਿਵੇਂ ਮਾਈ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ਼ ਕੁਝ ਸਾਹ ਅਜੇ ਵੀ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹੋਣ। ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਤੇ ਅੱਜ ਬੜੀ ਭੀੜ ਹੈ, ਲੋਕ ਵਾਹੋ-ਦਾਹੀ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜੇ ਵੱਲ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ, ਰਾਮ-ਰਾਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੁੱਢੀ ਮਾਈ ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਦੇ ਹਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਵੱਲ ਤਰਸ ਭਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ਼ ਵੇਖਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ਼ ਹੀ ਨਾਲ਼ ਆਪਣੇ ਅੱਗੇ ਪਈ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਤੋਂ ਉਸ ਵਾਂਗ ਚਿੱਬੀ ਹੋਈ ਪਈ ਸਿਲਵਰ ਦੀ ਕੌਲੀ ਵੱਲ ਵੇਖਦੀ ਹੈ। ਕੌਲੀ ਵੱਲ ਵੇਖ ਕੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਮਾਈ ਵਾਂਗ ਉਹ ਵੀ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਭੁੱਖੀ ਹੋਵੇ। ਬੁੱਢੀ ਮਾਈ ਕੌਲੀ ਨੂੰ ਹਰ ਲੰਘਦੇ ਹੋਏ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵੱਲ ਵੇਖ ਕੇ ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅੱਜ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਣ ਵਿੱਚ ਮਾਈ ਅਸਮਰੱਥ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਦੀ ਹਰ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਸੁਰਖ਼ੀ ਏਹੀ ਸੀ ਕਿ ਹਰ ਮੰਦਰ ਦਾ ਭਗਵਾਨ ਦੁੱਧ ਪੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਟੈਲੀਵੀਜਨ ਤੇ ਵੀ ਵਾਰ- ਵਾਰ ਚੈਨਲਾਂ ਵਾਲ਼ੇ ਇਹੀ ਦੱਸ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪੀਂਦਾ ਵਿਖਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਦੁਨੀਆਂ ਲਈ ਇਹ ਹੈਰਾਨੀ ਭਰੀ, ਸ਼ਰਧਾ ਭਰੀ, ਪਿਆਰ ਭਰੀ ਗੱਲ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਕੋਈ ਦੁੱਧ ਚੁੱਕੀ ਅੱਜ ਮੰਦਰ ਵੱਲ ਨੱਸਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਭਗਵਾਨ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾਉਣ ਵਾਸਤੇ।
ਅੱਜ ਬੁੱਢੀ ਮਾਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਨੁੱਖ ਹੋਣ ਤੇ ਘਿਰਣਾ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਹ ਸੋਚ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਕਾਸ਼ ਉਹ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਬਲਕਿ ਪੱਥਰ ਦਾ ਭਗਵਾਨ ਹੁੰਦੀ।

ਕਮਲ ਕੰਗ - ਨਜ਼ਮ

ਦੋਸਤੋ! ਸਰੀ, ਕੈਨੇਡਾ ਵਸਦੇ ਲੇਖਕ ਦੋਸਤ ਸਤਿਕਾਰਤ ਕਮਲ ਕੰਗ ਜੀ ਨੇ ੲੁੱਕ ਖ਼ੂਬਸੂਰਾ ਨਜ਼ਮ ਨਾਲ਼ ਪਹਿਲੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਵਾਈ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 'ਆਰਸੀ' ਤੇ ਜੀਅ ਆਇਆਂ ਨੂੰ!

ਜਦ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲ਼ਿਆ

ਨਜ਼ਮ

ਜਦ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲ਼ਿਆ, ਤੂੰ ਕਿਹਾ
ਤੂੰ ਪਿੰਜਰੇ 'ਚ ਕੈਦ ਹੋ ਕੇ
ਜੀਅ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ
ਪਰ ਅਜ਼ਾਦ, ਮਰ ਸਕਦੀ ਏਂ!
ਮਹਿਕਦੀ ਫਿਜ਼ਾ ਵਿੱਚ....
.....
ਜਦ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲ਼ਿਆ, ਤੂੰ ਕਿਹਾ
ਤੂੰ ਪੈਰੀਂ ਝਾਂਜਰਾਂ ਪਾ ਕੇ
ਬੈਠ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ
ਪਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਤੁਰ ਸਕਦੀ ਏਂ!
ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਤੱਕ....
.....
ਜਦ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲ਼ਿਆ, ਤੂੰ ਕਿਹਾ
ਤੂੰ ਮੌਨ ਵਰਤ ਰੱਖਿਐ!
ਬੋਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ
ਪਰ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਸੁਣ ਸਕਦੀ ਏਂ!
ਨਾਦ ਦੀ ਧੁਨੀ ਵਾਂਗ....
.....
ਜਦ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲ਼ਿਆ, ਤੂੰ ਕਿਹਾ
ਖ਼ਾਬ ਕਹਿੰਦੇ ਝੂਠਾ ਹੁੰਦੈ!
ਸਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ
ਪਰ ਸੱਚ ਨਾਲ਼ ਜੁੜ ਸਕਦੀ ਏਂ!
ਮੰਜ਼ਿਲ ਪਾਉਣ ਲਈ....
.....
ਜਦ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲ਼ਿਆ, ਤੂੰ ਕਿਹਾ
ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਤੂੰ ਕੀ ਲੈਣਾ
ਦੱਸ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ
ਪਰ ਪਲ ਪਲ ਗਿਣ ਸਕਦੀ ਏਂ!
ਉਂਗਲ਼ਾਂ ਦੇ ਪੋਟਿਆਂ ਤੇ....
.....
ਜਦ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲ਼ਿਆ, ਤੂੰ ਕਿਹਾ
ਤੂੰ ਪਿੰਜਰੇ 'ਚ ਕੈਦ ਹੋ ਕੇ
ਜੀਅ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ
ਪਰ ਅਜ਼ਾਦ, ਮਰ ਸਕਦੀ ਏਂ!
ਮਹਿਕਦੀ ਫਿਜ਼ਾ ਵਿੱਚ....।