ਸੰਤੋਖ ਧਾਲੀਵਾਲ - ਨਜ਼ਮ

ਖ਼ਤ
ਨਜ਼ਮ

ਬਹੁਤੇ ਮੋਹ ਭਰੇ ਖ਼ਤ
ਨਾ ਲਿਖਿਆ ਕਰ
ਉਸਨੂੰ!
ਕਿ
ਉਹ..............
ਤੇਰੇ ਅੱਖਰਾਂ ‘ਚੋਂ
ਸੀਤ ਪਰਛਾਵੇਂ ਤਲਬਦੀ
ਤੇਰੇ ਜੰਗਲ ‘ਚ ਲੱਗੀ
ਅੱਗ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਧੁਆਂਖੀ ਜਾਏ
ਤੇ.............

ਤੂੰ........?
ਉਸਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ‘ਚ ਸਹਿਮੀ
ਉਡੀਕ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ‘ਚੋਂ ਹੀ ਤਿਲਕ ਜਾਏਂ
ਤੇ ਆਪ ਉਸਦੇ ਸਾਥ ਲਈ ਸਹਿਕਦਾ
ਸੁੰਨਸਾਨ ਪੈਂਡਿਆਂ ਦੇ ਗਲ਼
ਮੰਜ਼ਲ ਦਾ ਦਿਲਾਸਾ ਲਟਕਾਉਂਦਾ ਹੀ
ਖੰਡਰ ਹੋ ਜਾਏਂ ।


ਬਹੁਤੇ ਮੋਹ ਭਰੇ ਖ਼ਤ
ਨਾ ਲਿਖਿਆ ਕਰ ਉਸਨੂੰ
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਤੇ ਉਹ
ਫਸੀਲਾਂ ਟੱਪਣ ਦੀ ਹਾਮੀ ਭਰ ਦਏ---
ਤੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਅੰਦਰ ਮਹਿਫੂਜ਼ ਪੈੜਾਂ ਤੇ
ਹਿਰਖਾਂ ਦੀ ਤਿਲਚੌਲ਼ੀ ਤ੍ਰੌਂਕ ਕੇ
ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀ ਪੱਗ ਰੋਲ਼ ਦਏ ।
ਤੇਰੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਤੋਂ
ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਨ ।


ਕਿੰਝ ਸਾਂਭੇਂਗਾ ਫੇਰ
ਉਸ ਟੁੱਟੀ, ਖਿਲਰੀ
ਰੇਤੇ ਦੀ ਇਬਾਰਤ ਨੂੰ---?
ਜੋ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ
ਠਾਠਾਂ ਮਾਰਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ
ਪਹਿਲੀ ਛਲ ਨਾਲ ਹੀ
ਮਿਟ ਤੇ ਵਿਸਰ ਜਾਵੇਗੀ ।


ਨਾ ਲਾਇਆ ਕਰ.......
ਬਹੁਤੇ ਮੋਹ ਭਰੇ
ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਮਹਿੰਦੀ
ਉਸਦੇ ਕੂਲੇ,ਵਿਚਾਰੇ
ਹੱਥਾਂ ਦੀਆਂ ਲਕੀਰਾਂ ਤੇ

ਨਾ ਬੀਜਿਆ ਕਰ........
ਆਪਣੀ ਅੱਗ ਦੇ ਬੀਜ
ਉਸਦੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਦੀ ਪੈਲ਼ੀ ‘ਚ
ਉਸਨੂੰ ਆਪ ਮਹਿਕਾਂ ਬੀਜਣ ਲਈ
ਵਤਰੀ ਧਰਤੀ ਹਾਜ਼ਰ ਕਰ ।
ਇਵੇਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਕਿ
ਤੇਰੇ ਹੇਰਵੇ ਦੀ ਔੜ ‘ਚ
ਉਸਦੀਆਂ ਚਾਹਾਂ ਦੀ
ਸਲ੍ਹਾਭ ਹੀ ਸੁਕ ਜਾਏ
ਤੇ ਉਸਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਫਸਲ
ਉਸਦੇ ਸੀਨੇ ਦੀ
ਭਖਦੀ ਮਿਟੀ ‘ਚ ਹੀ ਕੋਲੇ ਹੋ ਜਾਏ ।
ਤੇ.........

ਉਹ.....................
ਰੋਹੀਆਂ ‘ਚ ਭਟਕਦੀ ਹਿਰਨੀ ਵਾਂਗੂੰ
ਤੇਰੀ ਛਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ‘ਚ
ਸਿਵਾ ਹੋ ਜਾਏ ।


ਖ਼ਤ ਆਖਰੀ ਵੀ ਨਾ ਲਿਖ ਬੈਠੀਂ
ਕਿਧਰੇ ਓਸਨੂੰ
ਕਿ
ਉਹ...........
ਤੇਰੇ ਹਰਫ਼ਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਢੂੰਡਦੀ
ਹਓਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ‘ਚ ਚਿਣੀ ਜਾਏ

ਤੇ........
ਤੇਰੇ ਜੰਗਲ ਦਾ ਹਾਕਮ
ਇਕ ਹੋਰ ਬੰਸਰੀ ਦੀ
ਸੁਰ ਕਤਲ ਕਰਕੇ
ਇਕ ਹੋਰ ਮਹਿਕ ਦੀ
ਲਾਲਸਾ ਦਾ ਗਲਾ ਘੁਟ ਕੇ
ਜਿੱਤ ਦਾ ਤੁਰਲਾ ਉੱਚੀ ਕਰੀ ਫਿਰੇ ।
ਬਹੁਤੇ ਮੋਹ ਭਰੇ ਖ਼ਤ ਨਾ
ਲਿਖਿਆ ਕਰ ਉਸਨੂੰ!