ਸੁਖਿੰਦਰ - ਨਜ਼ਮ

ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ

ਨਜ਼ਮ

ਕੁਝ ਸ਼ਖ਼ਸ

ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜੂਨ ‘ਚ ਪੈ

ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ

ਉਹ

ਹਰ ਵਕਤ

ਪਸ਼ੂ ਬਣਨਾ ਹੀ

ਲੋਚਦੇ ਹਨ-

................

ਅਜਿਹੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ,

ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ:

ਖ਼ੂੰਖਾਰ ਦੰਦਾਂ ਵਾਲੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਾਂਗ ਵੱਢਦੇ

ਸੱਪਾਂ ਵਾਂਗ ਮੂੰਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਵਿਸ ਘੋਲ਼ਦੇ

ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਾਂਗ ਟਪੂਸੀਆਂ ਮਾਰਦੇ

ਖੋਤਿਆਂ ਵਾਂਗ ਦੁਲੱਤੀਆਂ ਚਲਾਂਉਂਦੇ

ਸਾਨ੍ਹਾਂ ਵਾਂਗ ਖੌਰੂ ਪਾਉਂਦੇ

ਗਧਿਆਂ ਵਾਂਗ, ਸ਼ਰਾਬੀ ਹੋ,

ਨਾਲੀਆਂ ‘ਚ ਡਿੱਗਦੇ

.................

ਕੁਝ ਸ਼ਖ਼ਸ

ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜੂਨ ‘ਚ ਪੈ

ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ-

ਅਜਿਹੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ,

ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ:

ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਹਾਲਾਂ ‘ਚ, ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਪਿੱਛੇ,

ਲੰਗੂਰਾਂ ਵਾਂਗ ਭੱਜਦਿਆਂ

ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ‘ਚ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੀਆਂ

ਭਰੀਆਂ ਪਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਠੁੱਡੇ ਮਾਰਦਿਆਂ

ਧਾਰਮਿਕ ਜਨੂੰਨ ‘ਚ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋ,

ਗਰਭਵਤੀਆਂ ਦੇ ਢਿੱਡਾਂ ‘ਚ ਛੁਰੇ ਖੋਭਦਿਆਂ

ਮਸ਼ੀਨ ਗੰਨਾਂ ‘ਚੋਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਵਾਛੜ ਕਰਕੇ

ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅੰਬਾਰ ਲਗਾਉਂਦਿਆਂ

........................

ਕੁਝ ਸ਼ਖ਼ਸ

ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜੂਨ ‘ਚ ਪੈ

ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ

ਉਹ

ਹਰ ਵਕਤ

ਪਸ਼ੂ ਬਣਨਾ ਹੀ

ਲੋਚਦੇ ਹਨ-

ਅਜਿਹੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ,

ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਵੀ ਨਾਮ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ:

ਜੋਰਜ ਬੁੱਸ਼, ਹਿਟਲਰ, ਮੂਸੋਲੀਨੀ,

ਓਸਾਮਾ-ਬਿਨ-ਲਾਦੇਨ ਜਾਂ ਈਦੀ ਅਮੀਨ

ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਮਗ਼ਰੂਰ ਹੋ

ਉਹ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਰੰਗ-ਮੰਚ ਉੱਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ

ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪਹੀਏ ਨੂੰ ਜਾਮ ਕਰਨ ਲਈ

..................

ਕਬਰਸਤਾਨਾਂ ‘ਚ ਰੁਲ ਰਹੀਆਂ ਨੇ,

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ

ਰੇਤ ਦਾ ਕਿਣਕਾ ਕਿਣਕਾ ਬਣਕੇ

ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬੇਪ੍ਰਵਾਹ

ਮਨੁੱਖੀ ਕਾਫ਼ਿਲਾ ਤੁਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ

ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਜਾਹੋ-ਜਲਾਲ ਵਿੱਚ:

ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਪੱਛਮ

ਉੱਤਰ ਤੋਂ ਦੱਖਣ ਤੱਕ

ਧਰਤੀ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦਾ-

ਗੁਲਾਬਾਂ ਦੀ ਮਹਿਕ ਵੰਡਦਾ-

ਕਿਰਨਾਂ ਦੇ ਸਤਰੰਗ ਬਖੇਰਦਾ-

‘ਜ਼ਿੰਦਗੀ-ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ’ ਦੇ

ਨਾਅਰੇ ਲਗਾਉਂਦਾ.....